Ders Adı Kodu Yarıyıl T+U Saat Kredi AKTS
Alevilik IMT 502 0 3 + 0 3 6
Ön Koşul Dersleri
Önerilen Seçmeli Dersler
Dersin Dili Türkçe
Dersin Seviyesi YUKSEK_LISANS
Dersin Türü Seçmeli
Dersin Koordinatörü Dr.Öğr.Üyesi MUHAMMED MÜCAHİD DÜNDAR
Dersi Verenler
Dersin Yardımcıları
Dersin Kategorisi Diğer
Dersin Amacı Aleviliğin Ortaya Çıkışı, Türk Kültürüyle İlişkisi, Kızılbaşlık Alevilik İlişkisi hakkında bilgi sahibi olmak.
Dersin İçeriği Temel kavramlar, Aleviliğin Ortaya Çıkışı, Sünni-Kızılbaşlık Farklılaşması; bunun kökeni ve temel nitelikleri, Osmanlı Safevi mücadelesi ve Aleviliğin teşekkülüne etkisi, Günümüzde Aleviliğinin kaynakları, inanç ve ahlaki öğretileri; temel talepleri.
# Ders Öğrenme Çıktıları Öğretim Yöntemleri Ölçme Yöntemleri
1 Alevi, Kızılbaş, Bektaşi kavramlarını tanımlar, Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası,
2 Türklerin İslamlaşmasında etkili olan tasavvufî akımları tanımlar, Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası,
3 Anadoluda Sünni-Alevi ayrışmasının unsurlarını açıklar, Anlatım, Soru-Cevap, Gösterip Yaptırma,
4 Aleviliğin temel kaynaklarını tanımlar, Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası,
5 Aleviliğin teşekkülünde rol oynayan siyasi, dini, sosyal ve kültürel faktörleri değerlendirir, Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası,
6 Anadoluda Sünni-Alevi ayrışmasında etkili olan unsurları açıklar, Anlatım, Beyin Fırtınası, Gösterip Yaptırma,
7 Alevilerin kültür, inanç ve ahlaki anlayışlarını bilir, Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası,
8 Alevilerin dini ve siyasi beklenti ve problemlerini açıklar, Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası,
9 Günümüz Alevilerin temel problemlerini ve sebeplerini değerlendirir, Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası, Gösterip Yaptırma,
Hafta Ders Konuları Ön Hazırlık
1 Giriş
2 Türklerin İslamlaşma Süreci,
3 Alevi ve Kızılbaş kavramları,
4 Kızılbaşlık ve Aleviliğin ortaya çıkışı
5 Alevilik ve Kızılbaşlığın temel referansları,
6 Kızılbaşlık-Alevilik ilişkisi,
7 Kızılbaşlık farklılaşması,
8 Selçuklu ve Osmanlı dönemlerinde Alevilik,
9 Yavuz Selim ve Şah İsmail dönemlerinde Alevilik ve Kızılbaşlık
10 Yavuz Selim ve Şah İsmail mücadelesinde ulemanın rolü
11 Osmanlıdan Cumhuriyete Alevilik,
12 Alevilik inanç ve ritüelleri,
13 Cem, musahiplik, düşkünlük,
14 Günümüz Aleviliği ve müesseseleri,
Kaynaklar
Ders Notu
Ders Kaynakları Yusuf Ziya Yörükan, Anadoluda Aleviler ve Tahtacılar, Haz. Turhan Yörükan, Kültür Bakanlığı Yaynları, Ankara 1998.
Ethem Ruhi Fığlalı, Türkiyede Alevilik Bektaşilik, Ankara 1996.
Orhan Türkdoğan, Alevi-Bektaşi Kimliği, Timaş Yayınları, İstanbul 1995.
F. Babinger-Fuad Köprülü, Anadoluda İslâmiyet, çev., Ragıp Hulusi, İstanbul 2000.
H. Onat, Değişim Sürecinde Alevilik, Köprü, Bahar, sayı: 62 (1998).
H. Onat, Kızılbaşlık Farklılaşması Üzerine, İslâmiyât, Cilt: 6, Sayı: 3, (2003), s.111-126.
H. Onat, Alevilik-Bektaşilik, Din Kültürü Ahlak Bilgisi Dersleri ve Diyanet, Türk Yurdu, Cilt: 25, Sayı: 210 (2005).
Sönmez Kutlu, Aleviliğin Dini Statüsü: Din, Mezhep, Tarikat Heterodoksi, Ortodoksi veya Metadoksi, İslamiyat, Cilt: 6, Sayı: 3 (2003), s. 31-54.
Ahmet Yaşar Ocak, Türk Sufiliğine Bakışlar, İstanbul 2002.
Bulut, H.İbrahim, Osmanlı-Safevi İlişkilerinde Ulemanın Rolü, Dini Araştırmalar Dergisi, cilt 8, Ocak-Nisan 2005, s. 179- 195.
M.Saffet Sarıkaya, Anadolu Aleviliği (XI.-XIII. asırlar), Ötüken Yay., İstanbul 2003.
Harun Yıldız, Anadolu Aleviliği, Ankara 2004.
Mustafa Ekinci, Anadolu Aleviliğinin Tarihsel Arka planı, İstanbul 2002.
Sıra Program Çıktıları Katkı Düzeyi
1 2 3 4 5
1 İlgili alanda bilimsel bilgi oluşturacak veri toplama, literatür inceleme ve analiz yapma becerisini kazanmak; Bilimsel araştırma sürecine ilişkin yöntem bilgi ve becerisinde ustalaşmış olmak; Bilimsel çalışmalarında kuramsal, yöntemsel ve uygulama bağlamında en az bir alanda katkı sağlama becerisini kazanmak; Eleştirel bir değerlendirme ve sentez yapma yeterliliği kazanmak; Yeniliklere ve yeni fikirlere açık olma ve yeni fikirler üretebilme becerisi kazanmak; Disiplinler arası çalışabilme becerisine sahip olmak ve farklı alanlardaki kuram, yöntem ve uygulamaları ilgili alana adapte edebilme becerisi kazanmak; İlgili alandaki teknolojik gelişmeleri, bilimsel ilerlemeleri ve bilgi teknolojilerini yakından takip etmek; Akademik yazım alışkanlığına katkı sağlayacak alanı ile ilgili en az bir yayın yapmak; Uzmanlık alanları ile ilgili olarak ulusal ve uluslar arası çevrelerle iletişim kurabilme becerisi kazanmak; Akademik hayatın gerektirdiği düzeyde davranış ve etik duyarlılığa sahip olmak X
Değerlendirme Sistemi
Yarıyıl Çalışmaları Katkı Oranı
1. Ara Sınav 60
1. Ödev 20
1. Performans Görevi (Seminer) 20
Toplam 100
1. Yıl İçinin Başarıya 50
1. Final 50
Toplam 100
AKTS - İş Yükü Etkinlik Sayı Süre (Saat) Toplam İş Yükü (Saat)
Ders Süresi (Sınav haftası dahildir: 16x toplam ders saati) 16 3 48
Sınıf Dışı Ders Çalışma Süresi(Ön çalışma, pekiştirme) 16 3 48
Ara Sınav 1 15 15
Kısa Sınav 1 15 15
Ödev 1 15 15
Toplam İş Yükü 141
Toplam İş Yükü / 25 (Saat) 5,64
Dersin AKTS Kredisi 6