Ders Adı Kodu Yarıyıl T+U Saat Kredi AKTS
Karar Teorisi ve Analizi ENM 319 5 3 + 0 3 5
Ön Koşul Dersleri
Önerilen Seçmeli Dersler
Dersin Dili Türkçe
Dersin Seviyesi Lisans
Dersin Türü Zorunlu
Dersin Koordinatörü Prof.Dr. İBRAHİM ÇİL
Dersi Verenler Doç.Dr. TÜLAY KORKUSUZ POLAT, Prof.Dr. İBRAHİM ÇİL, Dr.Öğr.Üyesi ELİF ELÇİN GÜNAY,
Dersin Yardımcıları
Dersin Kategorisi Alanına Uygun Temel Öğretim
Dersin Amacı

Karar teorisi konusundaki temel kavramları, karar verme problemlerinin modellenmesi ve çözüm yöntemlerinin uygulamalı örneklerle öğretmek

Öğrencilerin karar verme metodolojisini kavramalarını sağlamak

Karar sorunlarının çözümünde yardımcı olacak pratik teknikler ve karar destek araçları sağlamak

Yargıların farklı tip bilgilerle mantıksal ve savunulabilir bir şekilde bütünleştirilmesine olanak vermek

Karar verme becerilerini ve sorunları sistematik olarak analiz etmeyi geliştirmek; karar verirken kendine olan güveni arttırmak

En genel hali ile karar verme; Karar vericinin mevcut seçenekler arasından bir seçim, sıralama ya da sınıflandırma yaparak bir sorunu çözme sürecidir. Bu ders temelde kararların nasıl verildiği ve hangi yöntemlerin kullanıldığı konularını kapsar. Karar vermeyle ilgili matematiksel, istatistiksel ve psikolojik yaklaşımların incelenmesi ve öğretilmesi amaçlanmaktadır.

Dersin İçeriği

Karar verme teorisindeki temel kavramlar, karar verme problemlerinin uygulamalarla modellenmesi ve çözüm yöntemleri, karar verme metodolojisi.

I. Karar teorisindeki temel terimleri ve kavramları öğrenmek. 
II. Karar verme problemlerini modellemek ve sınıflamak 
III. Belirsizlik ve risk altında karar vermek 
IV. Çok aşamalı karar verme modellerini bilmek 
V. Bayes karar verme ve karar ağacı kavramlarını bilmek 
VI. Analitik Hiyerarşi Yöntemini uygulamak 
VII. Çok ölçütlü karar verme yöntemlerini ve uygulama alanlarını öğrenmek 
VIII. Fayda Teorisini uygulamak

Karar verme, rasyonel ve sınırlı rasyonellik, karar vermenin sanatsal ve bilimsel yönnleri, belirsizlik altında karar verme, risk altında karar verme, fayda kuramı, sosyal seçim kuramı.

# Ders Öğrenme Çıktıları Öğretim Yöntemleri Ölçme Yöntemleri
1 Analitik düşünerek problemleri yapılandırıp analiz edebilir. Anlatım, Soru-Cevap, Sınav, Sözlü Sınav,
2 Problemleri yapılandırıp sınıflandırabilir Alıştırma ve Uygulama, Gösterip Yaptırma, Sınav, Proje / Tasarım,
3 Karar tekniklerini kullanarak işletme sorunlarını çözebilir. Anlatım, Soru-Cevap, Problem Çözme, Sınav, Ödev,
4 İşletme sorunlarını fayda ve oyun teorisi bakış açısıyla analiz ve çözümler üretir. Anlatım, Alıştırma ve Uygulama, Ödev,
5 Karmaşık sistemleri karar verme tekniklerini uygulayacak şekilde modelleyebilir. Gösterip Yaptırma, Benzetim, Sınav, Proje / Tasarım,
6 Grup halinde karar verme ve sosyal seçim fonksiyonlarını vereceği kararlara uygulayabilir. Benzetim, Sınav, Proje / Tasarım,
Hafta Ders Konuları Ön Hazırlık
1 Karar Vermeye Giriş ve Karar Verme Teorilerindeki Gelişmeler. Karar Vermeyle ilgili kavramlar, Karar Vermeyle ilgili kavramlar, Karar bilimi, karar vermeyle ilgili yapılan araştırmalar, kararın kalitesi.
2 Karar Analizi, Karar verme süreci ve karar problemlerini yapılandırma
3 Karar Modellerinin Sınıflandırılması-Belirsizlik Altında Karar Verme
4 Karar Modellerinin Sınıflandırılması-Risk Altında Karar Verme ve Karar Ağaçları
5 Karar Modellerinin Sınıflandırılması-Risk Altında Karar Verme-Bayes Yaklaşımı
6 Fayda Teorisi
7 Grup karar verme ve Sosyal seçim teorisi
8 Çok ölçütlü karar verme yöntemleri- Analitik hiyerarşi prosesi
9 Çok ölçütlü karar verme yöntemleri- smart, electe
10 Çok ölçütlü karar verme yöntemleri- topsis, diğer yöntemler
11 Karar Modelleri -Rasyonel karar verme, sınırlı rasyonellik, sezgisel karar verme
12 Davranışsal karar Teorisi: -Karar vermenin psikolojik yönü
13 Karar vermeyi etkileyen davranışsal faktörler, Davranış eğilimler,
14 Beklenti teorisi, Dürtme Teorisi ve yeni yaklaşımlar
Kaynaklar
Ders Notu

Endüstriyel Sistem Analizi Ders Notları: www.icil.sakarya.edu.tr

Ders Kaynakları

1.Evren, R., Ülengin, F., Yönetimde Çok Amaçlı Karar Verme, İ.T.Ü. Rektörlüğü, 1992.
2.Rivet, P., Model Building for Decision Analysis, John Wiley and Sons, Chicester, 1980.
3.Saaty, T.L., Vargas, L.G., Decision Making in Economic, Political, Social and technological Environments: with the Analytic Hierarchy Process, University of Pittsburgh, 1994.
4.Simon, H. A. Administrative Behavior: A Study of Decision-Making Processes in Administrative Organizations, New York : Free Press, c1997.
5.Goodwin, P., Wright G., Decision Analysis for Management Judgment,New York:Wiley, 1991.
6.Vincke, Ph., 1992.Multi Criteria Decision Aid. John Wiley & Sons, Inc., WestSussex.
7.Yoon, K.P. and Hwang C-L., 1995. Multi Attribute Decision Making: An Introduction.Sage University Papers Series, Quantitative Applications in the Social Sciences, No 07-104, Sage Pubn., London

8. French, S, “Decision Theory:An Introduction to the Mathematics of Rationality”, John Wiley & Sons, NewYork: 1988.

•Taylor B.W. 2012. Introduction to Management Science, Pearson Education Inc., New Jersey.

•Render B., Stair Jr R.M., and Hanna M.E. 2011. Quantitative Analysis for Management. Pearson Education Inc., New Jersey.

•Goodwin P., Wright G. 2010. Decision Analysis for Management Judgment,  John Wiley & Sons, New York.

•Saaty T.L. 2001. Decision Making for Leaders. RWS Publ., Pittsburg.

Sıra Program Çıktıları Katkı Düzeyi
1 2 3 4 5
1 Matematik, fen bilimleri ve kendi dalları ile ilgili mühendislik konularında yeterli bilgi birikimi; bu alanlardaki kuramsal ve uygulamalı bilgilerini kullanarak karmaşık Endüstri Mühendisliği problemlerini modelleyebilme ve çözebilme becerisi
1 Matematik, fen bilimleri ve kendi dalları ile ilgili mühendislik konularında yeterli bilgi birikimi; bu alanlardaki kuramsal ve uygulamalı bilgilerini kullanarak karmaşık Endüstri Mühendisliği problemlerini modelleyebilme ve çözebilme becerisi X
2 Karmaşık Endüstri Mühendisliği problemlerini saptama, tanımlama, formüle etme ve çözme becerisi; bu amaçla uygun analitik yöntemler ile modelleme tekniklerini seçme ve uygulama becerisi
2 Karmaşık Endüstri Mühendisliği problemlerini saptama, tanımlama, formüle etme ve çözme becerisi; bu amaçla uygun analitik yöntemler ile modelleme tekniklerini seçme ve uygulama becerisi X
3 Endüstri Mühendisliği alanında karmaşık bir sistemi, süreci, cihazı veya ürünü gerçekçi kısıtlar ve koşullar altında, belirli gereksinimleri karşılayacak şekilde tasarlama becerisi; bu amaçla modern tasarım yöntemlerini uygulama becerisi
3 Endüstri Mühendisliği alanında karmaşık bir sistemi, süreci, cihazı veya ürünü gerçekçi kısıtlar ve koşullar altında, belirli gereksinimleri karşılayacak şekilde tasarlama becerisi; bu amaçla modern tasarım yöntemlerini uygulama becerisi
4 Endüstri Mühendisliği uygulamalarında karşılaşılan karmaşık problemlerin çözümü için gerekli olan modern teknik ve araçları geliştirme, seçme ve kullanma becerisi; bilişim teknolojilerini etkin bir şekilde kullanma becerisi
4 Endüstri Mühendisliği uygulamalarında karşılaşılan karmaşık problemlerin çözümü için gerekli olan modern teknik ve araçları geliştirme, seçme ve kullanma becerisi; bilişim teknolojilerini etkin bir şekilde kullanma becerisi X
5 Endüstri Mühendisliği alanındaki karmaşık problemlerinin, araştırma konularının incelenmesi amacıyla deney tasarlama, deney yapma, veri toplama, sonuçları analiz etme ve yorumlama becerisi X
5 Endüstri Mühendisliği alanındaki karmaşık problemlerinin, araştırma konularının incelenmesi amacıyla deney tasarlama, deney yapma, veri toplama, sonuçları analiz etme ve yorumlama becerisi
6 Disiplin içi ve çok disiplinli takımlarda etkin biçimde çalışabilme becerisi; bireysel çalışma becerisi
6 Disiplin içi ve çok disiplinli takımlarda etkin biçimde çalışabilme becerisi; bireysel çalışma becerisi
7 Türkçe sözlü ve yazılı etkin iletişim kurma becerisi; en az bir yabancı dil bilgisi; etkin rapor yazma ve yazılı raporları anlama, tasarım ve üretim raporları hazırlayabilme, etkin sunum yapabilme, açık ve anlaşılır talimat verme ve alma becerisi
7 Türkçe sözlü ve yazılı etkin iletişim kurma becerisi; en az bir yabancı dil bilgisi; etkin rapor yazma ve yazılı raporları anlama, tasarım ve üretim raporları hazırlayabilme, etkin sunum yapabilme, açık ve anlaşılır talimat verme ve alma becerisi
8 Yaşam boyu öğrenmenin gerekliliği bilinci; bilgiye erişebilme, bilim ve teknolojideki gelişmeleri izleme ve kendini sürekli yenileme becerisi
8 Yaşam boyu öğrenmenin gerekliliği bilinci; bilgiye erişebilme, bilim ve teknolojideki gelişmeleri izleme ve kendini sürekli yenileme becerisi
9 Etik ilkelerine uygun davranma, mesleki ve etik sorumluluk bilinci; mühendislik uygulamalarında kullanılan standartlar hakkında bilgi
9 Etik ilkelerine uygun davranma, mesleki ve etik sorumluluk bilinci; mühendislik uygulamalarında kullanılan standartlar hakkında bilgi
10 Proje yönetimi, risk yönetimi ve değişiklik yönetimi gibi, iş hayatındaki uygulamalar hakkında bilgi; girişimcilik, yenilikçilik hakkında farkındalık; sürdürülebilir kalkınma hakkında bilgi
10 Proje yönetimi, risk yönetimi ve değişiklik yönetimi gibi, iş hayatındaki uygulamalar hakkında bilgi; girişimcilik, yenilikçilik hakkında farkındalık; sürdürülebilir kalkınma hakkında bilgi X
11 Endüstri Mühendisliği alanındaki uygulamaların evrensel ve toplumsal boyutlarda sağlık, çevre ve güvenlik üzerindeki etkileri ve çağın mühendislik alanına yansıyan sorunları hakkında bilgi; mühendislik çözümlerinin hukuksal sonuçları konusunda farkındalık
11 Endüstri Mühendisliği alanındaki uygulamaların evrensel ve toplumsal boyutlarda sağlık, çevre ve güvenlik üzerindeki etkileri ve çağın mühendislik alanına yansıyan sorunları hakkında bilgi; mühendislik çözümlerinin hukuksal sonuçları konusunda farkındalık X
Değerlendirme Sistemi
Yarıyıl Çalışmaları Katkı Oranı
1. Ödev 20
1. Kısa Sınav 10
2. Kısa Sınav 10
1. Ara Sınav 60
Toplam 100
1. Yıl İçinin Başarıya 50
1. Final 50
Toplam 100
AKTS - İş Yükü Etkinlik Sayı Süre (Saat) Toplam İş Yükü (Saat)
Ders Süresi (Sınav haftası dahildir: 16x toplam ders saati) 16 3 48
Sınıf Dışı Ders Çalışma Süresi(Ön çalışma, pekiştirme) 16 3 48
Ara Sınav 1 3 3
Ödev 1 10 10
Performans Görevi (Laboratuvar) 1 16 16
Toplam İş Yükü 125
Toplam İş Yükü / 25 (Saat) 5
Dersin AKTS Kredisi 5