Ders Adı Kodu Yarıyıl T+U Saat Kredi AKTS
Uygur Türkçesi TDE 256 4 4 + 0 4 5
Ön Koşul Dersleri
Önerilen Seçmeli Dersler
Dersin Dili Türkçe
Dersin Seviyesi Lisans
Dersin Türü Zorunlu
Dersin Koordinatörü Prof.Dr. PAKİ KÜÇÜKER
Dersi Verenler Prof.Dr. PAKİ KÜÇÜKER, Doç.Dr. İLHAN UÇAR,
Dersin Yardımcıları

Arş. Gör. Bahri KUŞ, Arş. Gör. Esra KİRİK

Dersin Kategorisi Diğer
Dersin Amacı

Uygur Türkçesinin Türk dilinin  tarihindeki yerini, dil bilgisi özelliklerini öğretmek; öğrencilerin Uygur Türkçesi metinlerini inceleyebilmelerini ve anlamalarını sağlamak.

Dersin İçeriği

Uygurların tarihi ve medeniyeti, Uygur Türkçesinin ses ve şekil bilgisi özellikleri, şive farkları; Uygurlardan kalan eserlerin tanıtılması ve incelenmesi.

# Ders Öğrenme Çıktıları Öğretim Yöntemleri Ölçme Yöntemleri
1 Eski Türkçe döneminin tarihi ve gramer özelliklerini bilir. Anlatım, Soru-Cevap, Sınav,
2 Uygur Türkçesinin Eski Türkçe dönemi içerisindeki yerini bilir. Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Alıştırma ve Uygulama, Sınav, Sözlü Sınav,
3 Uygurların kullandıkları alfabe ve yazı sistemlerini tanır. Anlatım, Alıştırma ve Uygulama, Gösterip Yaptırma, Ödev,
4 Uygur medeniyeti hakkında bilgi verebilir. Anlatım, Soru-Cevap, Sınav, Sözlü Sınav,
5 Uygurlardan günümüze kadar gelen eserleri sıralar Anlatım, Soru-Cevap, Alıştırma ve Uygulama, Sınav, Sözlü Sınav,
6 Uygur Türkçesinin ses ve şekil bilgisi özelliklerini tanımlar Anlatım, Soru-Cevap, Alıştırma ve Uygulama, Gösterip Yaptırma, Sınav, Sözlü Sınav, Ödev,
7 Uygur Türkçesinde ek-kök ilişkilerini açıklar Anlatım, Soru-Cevap, Alıştırma ve Uygulama, Gösterip Yaptırma, Sınav, Sözlü Sınav, Ödev,
8 Uygur Türkçesi metinlerini tahlil eder Anlatım, Soru-Cevap, Alıştırma ve Uygulama, Gösterip Yaptırma, Sınav, Sözlü Sınav, Ödev,
9 Uygur Türkçesi metinlerini okuyup anlayabilir Anlatım, Soru-Cevap, Alıştırma ve Uygulama, Gösterip Yaptırma, Sınav, Sözlü Sınav, Ödev,
Hafta Ders Konuları Ön Hazırlık
1 Uygurlar hakkında genel bilgiler Türk dilinin tarihi hakkında bilinen kaynakları edinmiş olmak.
2 Uygur medeniyeti ve tarihi Türk dilinin tarihi hakkında temin edilen kaynakları okumuş olmak.
3 Uygur alfabesi ve Uygurların kullandıkları diğer alfabeler Türk dilinin tarihi hakkında bilinen kaynakları okumuş olmak.
4 Uygur alfabesi ile yazılı metinler Uygur yazısının imla özelliklerine çalışmış olmak.
5 Uygurlarda eser türleri Uygur Türkçesi eserleri hakkında bilgi edinmiş olmak.
6 Uygur Türkçesinin ses bilgisi özellikleri Geriye dönük ses ve ekleşme bilgisi tekrarı yapmak.
7 Uygur metinlerinin okunması ve ses bilgisi bakımından incelenmesi Uygur Türkçesi metinlerini okumuş olmak.
8 Uygur Türkçesinin ekleşme bilgisi özellikleri Uygur Türkçesi metinlerini okumuş olmak.
9 ARA SINAV Genel konu tekrarı yapmış olmak.
10 Uygur metinlerinin okunması ve ekleşme bilgisi bakımından incelenmesi. Örnek Uygur ürkçesi metinlerini okumuş olmak.
11 Uygur metinlerinin okunması ve dil bilgisi bakımından incelenmesi. Örnek metinler üzerinde dil bilgisi incelemesi yapmış olmak.
12 Uygur metinlerinin okunması ve dil bilgisi bakımından incelenmesi. Örnek metinler üzerinde dil bilgisi incelemesi yapmış olmak.
13 Uygur metinlerinin okunması ve dil bilgisi bakımından incelenmesi. Örnek metinler üzerinde dil bilgisi incelemesi yapmış olmak.
14 Uygur metinlerinin okunması ve dil bilgisi bakımından incelenmesi. Örnek metinleri okumuş olmak.
Kaynaklar
Ders Notu
Ders Kaynakları

- A.Von Gabain, Eski Türkçenin Grameri, Ankara 1988
-
J. Russell Hamilton, İyi ve Kötü Prens Öyküsü, Ankara 1998
-
Kaya, Ceval;Altun Yaruk, Ankara 1994
-
Orkun, H.N., Prens Kalyanamkara ve Papamkara Hikâyesinin Uygurcası,İstanbul,1940.
-
Tekin, Ş., Kuanşi İm Pusar, TDK, Ankara, 1993.
-
Barutçu Özönder, F.S., üç itigsizler, TDK, Ankara.1998.
-
Arat, R.R., Eski Türk Şiiri, TTK , Ankara, 1991.
-
Caferoğlu, A., Eski Uygur Türkçesi Sözlüğü, Üçüncü Baskı, İstanbul, 1993.

Şen, Serkan; Eski Uygur Türkçesi Dersleri, Kesit Yay., İstanbul, 2015.

Demirci, Ümit Özgür; Eski Uygurca Dört Çatik, Kesit Yay., İstanbul, 2014.

Orkun, Hüseyin Namık, Eski Türk Yazıtları

Alyılmaz, Cengiz; Orhun Yazıtlarının Sözdizimi

Gemalamaz, Efrasiyap; Eski Türkçenin Ekliği Denemesi,  

Sıra Program Çıktıları Katkı Düzeyi
1 2 3 4 5
1 Türkçeyi doğru, güzel ve anlaşılır bir şekilde kullanma becerisine ulaşır. X
2 Atatürk İlkeleri ve inkılapları konusunda bilgi edinir.
3 Türk Dili ve Edebiyatı alanında yapılmış güncel araştırmaları takip edebilecek düzeyde yabancı dil bilgisi kazanmayı amaç edinir.
4 Türk dilini ses bilgisi, şekil bilgisi, söz dizimi ve anlam bilgisi bakımından inceler. X
5 Türk Dili ve Edebiyatının metinlerini başlangıcından günümüze kadar edebi olarak ve dil bilgisi açısından değerlendirebilir. X
6 Türk Dili ve Edebiyatı alanında yazılmış temel eserleri tanır; Türk dilinin tarihi gelişimini temsil eden örnek metinleri okur ve çeviri yazıya aktarır. X
7 Çağdaş ve klasik edebiyat bilgi ve teorilerini, belirli akımlar ve kuramlar çerçevesinde değerlendirir, edebiyat ve dil bilimi açısından eleştiri yapar.
8 Edebi dönemler (klasik veya çağdaş), edebi akımlar ve şahsiyetler üzerinde, mesleki sorumluluk bilinciyle bilimsel, edebi , disiplinler arası araştırmalar yapar.
9 Lehçe, şive ve ağız bilgisinin içeriğini anlar; Türkiye Türkçesinin ağızlarına ait metinleri inceler.
10 Gerekli metot, yöntem ve teknikleri öğrenerek halk bilimi alanında araştırma ve derleme yapabilir
11 Türk Dili ve Edebiyatı alanında akademik düzeyde araştırma ve çalışma yapabilmenin temel bilgi ve becerilerine sahip olur. X
12 Türk Dili ve Edebiyatı Programında edindiği bilgi ve teorileri; eğitim-öğretim, araştırma ve kamusal hizmet alanlarında kullanır ve uygular. X
13 Yaşam boyu öğrenmenin gerekliliği bilincini ve bunu gerçekleştirmeye dönük becerileri edinir. X
14 Türk Dili ve Edebiyatı alanında mesleki sorumluluk ve ahlaki değerleri gözetir. X
Değerlendirme Sistemi
Yarıyıl Çalışmaları Katkı Oranı
1. Ödev 10
1. Ara Sınav 70
1. Kısa Sınav 10
2. Kısa Sınav 10
Toplam 100
1. Yıl İçinin Başarıya 40
1. Final 60
Toplam 100
AKTS - İş Yükü Etkinlik Sayı Süre (Saat) Toplam İş Yükü (Saat)
Ders Süresi (Sınav haftası dahildir: 16x toplam ders saati) 16 3 48
Sınıf Dışı Ders Çalışma Süresi(Ön çalışma, pekiştirme) 16 3 48
Ara Sınav 1 5 5
Performans Görevi (Laboratuvar) 1 15 15
Toplam İş Yükü 116
Toplam İş Yükü / 25 (Saat) 4,64
Dersin AKTS Kredisi 5