| Ders Adı | Kodu | Yarıyıl | T+U Saat | Kredi | AKTS |
|---|---|---|---|---|---|
| Bilgi Sosyolojisi | SOS 408 | 8 | 4 + 0 | 4 | 5 |
| Ön Koşul Dersleri | |
| Önerilen Seçmeli Dersler | |
| Dersin Dili | Türkçe |
| Dersin Seviyesi | Lisans |
| Dersin Türü | Seçmeli |
| Dersin Koordinatörü | Doç.Dr. OSMAN ÖZKUL |
| Dersi Verenler | Doç.Dr. OSMAN ÖZKUL, |
| Dersin Yardımcıları | |
| Dersin Kategorisi | Alanına Uygun Temel Öğretim |
| Dersin Amacı | Dersin amacı, bilginin üretimi ve toplumsal özellikleri hakkında bir bakış açısı kazandırmaktır. Bu dersle bilginin ve ilgili olgu ve kavramların tarihsel-toplumsal varoluştaki kaynaklarını, aynı bağlamdaki üretim ve yeniden üretim süreçlerini tanıtmak, bilgi türlerini ve formlarını açıklamak, bilimsel bilginin nesnelliğini kritik edebilmek hedeflenmektedir.
|
| Dersin İçeriği | Bu ders kapsamında bilgi türleri, bilme tarzları ve bunların toplumsal kökenleri; kültür, ideoloji ve doksa gibi terimlerin olgusal ve kavramsal bağıntıları ve bilgi sosyolojisi literatürüne katkıda bulunan sosyologların kuram ve yaklaşımları ele alınacaktır. |
| # | Ders Öğrenme Çıktıları | Öğretim Yöntemleri | Ölçme Yöntemleri |
|---|---|---|---|
| 1 | Gelişen teknolojiye uygun olarak bilginin gücünü kavramak, bilgi toplumunun dünyadaki gücünü küresel anlamda göz önüne sermek, bilim ve bilgiden yoksun ulusları bekleyen tehlikeler, bilgi ve teknoloji gücünün yaptırımları hakkında bilgi sahibi olur | Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Beyin Fırtınası, | Sınav, Ödev, Proje / Tasarım, |
| 2 | Bilgi ve Bilimin tanımları ve toplumdaki fonksiyonları üzerine değerlendirmeyi sağlar | Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Beyin Fırtınası, | Sınav, Ödev, Proje / Tasarım, |
| 3 | İlkel toplumdan tarım toplumuna geçiş üzerine tartışmayı sağlar | Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Beyin Fırtınası, | Sınav, Ödev, Proje / Tasarım, |
| 4 | Tarım toplumundan sanayi toplumuna geçiş üzerine tartışmayı sağlar | Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Beyin Fırtınası, | Sınav, Ödev, Proje / Tasarım, |
| 5 | Sanayi toplumundan modern topluma geçiş sürecinde kullanılan teknikler ve bilim üzerine değerlendirmeyi sağlar | Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Beyin Fırtınası, | Sınav, Ödev, Proje / Tasarım, |
| 6 | Bilgi toplumunda bilimin gücü ve küresel fonksiyonları üzerine düşünmeyi sağlar | Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Beyin Fırtınası, | Sınav, Ödev, Proje / Tasarım, |
| Hafta | Ders Konuları | Ön Hazırlık |
|---|---|---|
| 1 | Bilgiye Dair Felsefî Yaklaşımlar: Epistemolojik, Gnoseolojik ve Enformatik Bilgi | |
| 2 | Bir Disiplin Olarak Bilgi Sosyolojisi ve Problemleri: (Eyüp Kemerlioğlu) | |
| 3 | Bilgi Sistemleri ve Bilgi Sınıflandırmaları: (George Gurwitch) | |
| 4 | Bilgi Sosyolojisinin Tartıştığı Problemler: Zihniyet ve Aydınlar: (S.Fahri Ülgener-Şükrü Hanioğlu) | |
| 5 | Bilgi Sosyolojisinin Tartıştığı Problemler: İdeoloji ve Ütopya (Karl Mannheim) | |
| 6 | Bilgi Sosyolojisinin Tartıştığı Problemler: Bilgi, Kültür, Değer ve Din İlişkisi: (Mustafa Aydın) | |
| 7 | Bilgi Sosyolojisinin Tartıştığı Problemler: Bilgi-Dil İlişkisi ve Hermenötik: (Susan J. Hekman) | |
| 8 | Ara Sınav | |
| 9 | Bilgi Sosyolojisinde Fenomenolojik Yaklaşım:Gerçekliğin Toplumsal İnşası:(P.L.Berger&T.Luckmann) | |
| 10 | Bilgi- İktidar İlişkisi ve Modern Bilim Eleştirileri: (Michel Foucault) | |
| 11 | “Batılı Bilginin Eleştirisi” ve Avrupamerkezcilik: (Korkut Tuna) | |
| 12 | Bilginin İslamîleştirilmesi Tartışmaları: (İsmail Raci el-Faruki) | |
| 13 | Üniversite ve Bilgi Üretimine Katkıları: (Immanuel Wallerstein) | |
| 14 | Popüler Kültür, Medya ve Bilgi Kirliliği |
| Kaynaklar | |
|---|---|
| Ders Notu | |
| Ders Kaynakları | Mustafa Aydın (2017) Bilgi Sosyolojisi, Açılım Kitap. Hüseyin Bal (2015) Bilgi Sosyolojisi, Sentez Yayıncılık. Ergün Yıldırım (2017). Bilginin Sosyolojisi, Marmara Belediyeler Birliği Kültür Yayınları. K. Mannheim (2016). İdeoloji ve Ütopya. (Çev. M. Okyayuz), Nika Yayınları. P. L. Berger ve T. Luckmann (2018). Gerçekliğin Sosyal İnşası. (V. S. Öğütle), Atıf Yayınları. Trevor Pinch, Bilimin Gelişmesinde Bilimsel Toplulukların Rolü, Bilim Tarihi Dergisi, |
| Sıra | Program Çıktıları | Katkı Düzeyi | |||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | |||
| 1 | Sosyoloji ve yardımcı disiplinlerle ilgili, en etkin metotları ve güncel bilgileri içeren bilgi kaynakları, uygulama araç – gereçlerini, üst düzeyde kullanabilme bilgisine sahiptir. | X | |||||
| 2 | Sosyoloji disiplini ile ilgili kavramları, fikirleri ve verileri, sosyal bilimler araştırma metotlarıyla inceler ve değerlendirir, geçmiş ve güncel bağlantıları ile konuları tanılar, analiz eder, tartışır ve gelecek projeksiyonu sunar. | X | |||||
| 3 | Sosyoloji disiplini ve ilgili alanlarda elde ettiği birikimi aktif biçimde yazılı ve sözlü yolla ifade edebilir, bu alanlarda ihtiyaç duyan kişi ve kurumlara araştırma ve rapor sunar. | X | |||||
| 4 | Sosyoloji metotlarını kullanarak, eleştirel düşünme, yaratıcı düşünme, yorumlama, sentez yapma ve değerlendirme becerilerine sahiptir. | X | |||||
| 5 | Güncel sosyolojik kavramsallaştırmalara, akımlara ve tartışmalara eleştirel yönden yaklaşabilir. | X | |||||
| 6 | Alanındaki yönelimleri, ihtiyaçları bilir, içinde bulunduğu çevrenin sosyo-kültürel ve ekonomik özelliklerini tanır; bu özelliklere uygun öğretme ve öğrenme süreçlerini planlar, uygular ve yönetir. | X | |||||
| 7 | Alanıyla ilgili çalışmalarda sorumluluk üstlenir, bağımsız veya takım çalışması yaparak çözümler üretir. | X | |||||
| 8 | Sosyoloji alanında yapılmış güncel araştırmaları takip ederek yeterli düzeyde anlayabilir ve meslektaşları ile iletişim kurabilecek düzeyde yabancı dil bilgisine sahip olmayı amaç edinir (“European Language Portfolio Global Scale”, Level B1). | X | |||||
| 9 | Sosyoloji alanının gerektirdiği bilgisayar yazılımı, donanımı ve istatistik bilgisine sahiptir; bilişim ve iletişim teknolojilerini kullanır. | X | |||||
| 10 | Sosyoloji alanı ile ilgili yaptığı tüm çalışmalarda veri kaynağı olan bilgilerin toplanması, analiz edilmesi, yorumlanması, duyurulması aşamalarında toplumsal, bilimsel ve etik değerleri gözetir. | X | |||||
| 11 | Sosyolojik bilgiyi, diğer toplum bilimleriyle disiplinler arası bir düzlemde farklı toplum ve kültürlerde etkili bir şekilde işler ve disiplinler arası çalışmalara katılır. | X | |||||
| 12 | Alanında bilgisini geliştirmek yeni açılımlar ortaya koymak için çaba gösterir, yeniliklere açıktır. | X | |||||
| Değerlendirme Sistemi | |
|---|---|
| Yarıyıl Çalışmaları | Katkı Oranı |
| 1. Ödev | 20 |
| 1. Ara Sınav | 40 |
| 1. Kısa Sınav | 20 |
| 2. Kısa Sınav | 20 |
| Toplam | 100 |
| 1. Yıl İçinin Başarıya | 50 |
| 1. Final | 50 |
| Toplam | 100 |
| AKTS - İş Yükü Etkinlik | Sayı | Süre (Saat) | Toplam İş Yükü (Saat) |
|---|---|---|---|
| Ders Süresi (Sınav haftası dahildir: 16x toplam ders saati) | 16 | 4 | 64 |
| Sınıf Dışı Ders Çalışma Süresi(Ön çalışma, pekiştirme) | 16 | 3 | 48 |
| Ara Sınav | 1 | 5 | 5 |
| Ödev | 1 | 5 | 5 |
| Performans Görevi (Laboratuvar) | 1 | 15 | 15 |
| Toplam İş Yükü | 137 | ||
| Toplam İş Yükü / 25 (Saat) | 5,48 | ||
| Dersin AKTS Kredisi | 5 | ||