Ders Adı Kodu Yarıyıl T+U Saat Kredi AKTS
Dilbilim ELT 109 1 3 + 0 3 4
Ön Koşul Dersleri

Bu dersi almak için ön koşul bulunmamaktadır.

Önerilen Seçmeli Dersler

Bu derse ilişkin önerilen başka ders bulunmamaktadır. 

Dersin Dili İngilizce
Dersin Seviyesi Lisans
Dersin Türü Zorunlu
Dersin Koordinatörü Dr.Öğr.Üyesi MERVE SAVAŞÇI
Dersi Verenler Prof.Dr. FİRDEVS KARAHAN,
Dersin Yardımcıları

Arş. Gör. Ali İlya

Arş. Gör. Merve Yıldız

 

Dersin Kategorisi Alanına Uygun Temel Öğretim
Dersin Amacı

Dilbilim I dersinin genel amacı, dilin doğasını geleceğin yabancı dil öğretmenlerine tanıtmak ve dilin gerçekte ne olduğu konusunda genel bir kavrayışa sahip olmalarını sağlamaktır.

 

Dersin diğer amaçları da şu şekildedir: (1) Her şeyden önce, bu ders, insanlar ve diğer türlerde (örn. Hayvanlar) dil ve dil gelişiminin biyolojik temelleri hakkında bilgi edinmeyi amaçlar. Hayvan iletişimi ve insan dilleri arasındaki farklılıkları kapsamlı bir şekilde tartışmak diğer bir amaçtır. (2) İkinci olarak, bu ders, dilin tanımı, içeriği, kullanımı ve araştırma alanlarını ve temel dil kavramlarını tanıtmayı amaçlamaktadır. (3) Bu dersin bir diğer amacı da, geleceğin yabancı dil öğretmenlerini, IPA çizelgesinde (Uluslararası Fonetik Alfabe) kapsanan İngilizce dilinin sesleri ve özellikleri (örneğin sesli ve sessiz sesler, artikülasyonun yeri, ünsüz sesler, artikülasyon yöntemi, ünlüler, vb.) ve dilin ses kalıpları (örneğin fonoloji, fonemler, fonemler ve alloponlar, minimal çiftler, fonotaktikler, heceler, vs.) hakkında bilgilendirmektir. (4) Dördüncüsü, bu ders geleceğin yabancı dil öğretmenlerini, Fonetik (sözlü seslerin üretimi, akustiği ve işitme çalışmaları), Fonoloji (seslerin desenlendirilmesi), Morfoloji (kelimelerin yapısı), Sözdizimi (cümlelerin yapısı) ve Anlambilim (anlam çalışması) dahil olmak üzere dilbilimin geleneksel alt alanları (alt dallar) ile tanıştırmayı ve yabancı dil öğretiminde kullanım alanlarını öğretmeyi amaçlamaktadır. Teorik ve pratik bilginin kombinasyonu, öğrencilerin eleştirel düşünme becerilerini geliştirmelerine yardımcı olacak kapsamlı analiz ve dilbilimsel verilerin araştırılması yoluyla teşvik edilecektir.

 

Bu ders ayrıca (5) gelecekteki yabancı dil öğretmenlerini Edimbilimi (bağlam içerisindeki dil) ve Söylem Analizi dahil olmak üzere dilbilimin geleneksel alt alanları (alt dallar) ile tanıştırmak ve yabancı dil öğretiminde kullanım alanlarını öğretmektir. Dahası, (6) öğrencileri dil ve beyin arasındaki ilişkiyi tanımasının yanı sıra Nörolinguistik alanındaki kavramların ve ilkelerin öğrenilmesine yardımcı olmayı amaçlar. (7) Ayrıca, sadece ilk dil edinimi değil, aynı zamanda ikinci dil edinimi / öğrenimini de içeren dil öğreniminin altında yatan süreçleri ve çeşitli teorileri öğretmeyi amaçlamaktadır. (8) Bu ders ayrıca, öğrencinin dil tarihi, dilin zaman içindeki değişimi, ve dil çeşitliliği hakkında (özellikle İngilizce diline odaklanarak) ayrıntılı bilgi birikimine sahip olmasına yardımcı olmayı amaçlamaktadır. Bu kapsamda, dünya çapında konuşulan İngilizce'nin farklı aksan ve lehçelerini öğretmek de dersin amaçları arasındadır. Ayrıca, (9) diğer bir amaç da, öğrencilerin bölgesel, sosyal ve kültürel faktörlerin dil üzerindeki etkisini kavramalarına yardımcı olmaktır. Son olarak, (10) dil, kültür ve toplum arasındaki ilişkiyi, birbirleriyle ne kadar iç içe ve birbirine bağlı olduklarının tartışılmasına odaklanarak öğretmeyi amaçlamaktadır.

 
Dersin İçeriği

Dilbilim dersin temelinde, dilin kökenini ve dilin yapısını yöneten genel dil ve ilkeleri (özellikle İngilizce'ye odaklanarak) konuları ele alınmaktadır. Dil ve dilin özellikleri ve işlevleri Bu derste yer alan temel konular arasındadır. İletişimin ne ifade ettiği ve diğer türlerin (örn. Hayvanlar) iletişimi de ele alınmaktadır. Ayrıca, hayvan iletişimi ve insan dilleri arasındaki benzerlikler ve farklılıklar ayrıntılı olarak ele alınmakta ve tartışılmaktadır. Dilin ve insan dilinin gelişiminin biyolojik temelleri de derinlemesine ele alınmaktadır. Dilin tanımı, içeriği, kullanımı, ve araştırma alanları ile temel dilbilimsel kavramlar, ders boyunca vurgulanması gereken diğer noktalar arasındadır. En önemlisi, dilbilimin geleneksel alt alanları (yani alt dalları) ve bunların yabancı dil öğretiminde kullanımı bu dersin içeriğini oluşturmaktadır: Fonetik, Fonoloji, Morfoloji, Sözdizimi, ve Anlambilim. Ders ayrıca seslerin transkripsiyonu ile kapsamlı bir uygulama ile IPA (Uluslararası Fonetik Alfabe) olarak bilinen alfabenin öğretilmesini de içermektedir. Sonuç olarak, tüm bu içerikler dersin kapsamındadır ve bu vesile ile öğrencilerin Dilbilim alanında sağlam bir temel oluşturmaları amaçlanmaktadır.

 

Dersin içeriği ayrıca dil gelişimi ve dilin değişim sürecine odaklanmaktadır, ve birinci dil edinimi ve ikinci dil edinimi / öğrenimi süreçlerini kapsamaktadır. Edimbilim ve Söylem Çözümlemesi de dahil olmak üzere dilbilimin diğer alt alanlarını (yani alt dallarını) inceler. Daha sonrasında, Nörobilim alanı ve dil ile beyin arasındaki ilişki (beyindeki dil alanları, dilinin ucunda olma durumu ve dil sürçmeleri, afazi, kritik dönem gibi konular) derinlemesine ele alınmaktadır. Dilbilim alanındaki dil edinimi teorilerine ve dil öğretim yöntemlerine uygunluk da bu derste ele alınan konular arasındadır. Ders içeriği, dillerin nasıl geliştiği ve ilk dil edinimi ile ikinci dil edinimi / öğreniminin nasıl gerçekleştiği üzerine kuramsal bakış açıları üzerinde de durmaktadır. Buna göre, hem ilk dil edinimi hem de ikinci dil edinimi / öğrenimini açıklayan temel süreçler ve farklı teoriler kısaca ele alınır. Dersin geri kalanında dil tarihi ve değişimi, dil aileleri, dil, bölgesel, sosyal ve kültürel faktörlerin etkisi üzerinde derinlemesine tartışılmaktadır. Eski ve Ara Dönem İngilizcesi, Erken Modern ve Modern İngilizcenin yanı sıra dillerin çeşitliliği, İngilizcenin farklı aksan ve lehçeleri dahil olmak üzere İngilizce'nin tarihi de bu ders kapsamında ele alınmıştır. Dil, kültür ve toplum arasındaki ilişki de bu dersin bir parçası olarak ele alınan içerikler arasındadır.

 
# Ders Öğrenme Çıktıları Öğretim Yöntemleri Ölçme Yöntemleri
1 Dilbilim alanı kapsamında yer alan önemli dilbilim ve teknik terimleri, önemli dilbilimsel kavramları tanır ve bunları gerektiği yerde ve gerektiği zaman açıklar ve kullanabilir. Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Alıştırma ve Uygulama, Sınav , Ödev,
2 Dilin fizyolojik ve biyolojik temellerini öğrenir ve açıklar. Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Alıştırma ve Uygulama, Örnek Olay, Sınav , Ödev,
3 İletişimin temel evrensel ilkelerini ve mekanizmalarını öğrenir (yani, nasıl iletişim kurduğumuzun arkasındaki bilimi öğrenir). Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Alıştırma ve Uygulama, Sınav , Ödev,
4 İnsan dilinin özelliklerini ve hayvan ve insan dili arasındaki farkları açıklar. Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Alıştırma ve Uygulama, Benzetim, Sınav , Ödev,
5 Geleneksel Dilbilimin alt alanları hakkında detaylı bilgi sahibidir (Fonetik, Fonoloji, Morfoloji, Sözdizimi, Anlambilim, Edimbilim, Söylem Çözümlemesi) Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Alıştırma ve Uygulama, Grup Çalışması, Bireysel Çalışma, Sınav , Ödev, Performans Görevi,
6 Bir dilin konuşma seslerini ve özelliklerini öğrenerek Fonetik'in temel kalıplarını ve kurallarını öğrenir ve tanımlar (artikülasyonla ilgili fonetik, akustik fonetik, ve işitsel fonetik) Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Alıştırma ve Uygulama, Sınav , Ödev, Performans Görevi,
7 Uluslararası Fonetik Alfabe’yi (IPA) bilir ve dilsel verilerle (ve analiz ederek) fonetik transkripsiyon yapabilir. Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Alıştırma ve Uygulama, Sınav , Ödev,
8 İngilizce dilinde konuşma seslerinin sistemlerini ve kalıplarını öğrenir ve tanımlar (Fonoloji) Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Alıştırma ve Uygulama, Sınav , Ödev,
9 İngilizcede kelime oluşumunun temel kalıplarını ve kurallarını öğrenir ve açıklar. Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Alıştırma ve Uygulama, Sınav , Ödev,
10 Dilbilimsel verilerin analizi ile ilgilenir ve dil analizinde kullanılan teknikleri uygular. Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Alıştırma ve Uygulama, Gösteri, Gösterip Yaptırma, Grup Çalışması, Örnek Olay, Bireysel Çalışma, Sınav , Ödev, Performans Görevi,
11 Nörolinguistik alanındaki kavram ve ilkeleri tanımlar ve açıklar. Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Alıştırma ve Uygulama, Sınav , Ödev,
12 Dil edinimi ve ikinci dil edinme / öğrenme sürecini bilir ve açıklar, ayrıca temel aşamalarını bilir. Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Alıştırma ve Uygulama, Sınav , Ödev,
13 İnsan varlığının dil gelişim sürecini ve dilin temel ilkelerini bilir. Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Alıştırma ve Uygulama, Sınav , Ödev,
14 Dil tarihini ve zaman içindeki değişimini bilir. Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Alıştırma ve Uygulama, Örnek Olay, Sınav , Ödev,
15 Bölgesel, sosyal ve kültürel özelliklerin dili nasıl etkilediğini ve dil değişikliğine nasıl yol açtığını açıklar. Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Alıştırma ve Uygulama, Örnek Olay, Sınav , Ödev,
16 Dilin kültür ve toplum üzerindeki etkisini açıklar. Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Alıştırma ve Uygulama, Örnek Olay, Sınav , Ödev,
Hafta Ders Konuları Ön Hazırlık
1 Derse giriş & Dilin kökenleri Yule, G. (2010). The study of language (Bölüm 1: The origins of language)
2 Hayvanlar ve insan dili (İletişim, insan dilinin özellikleri, hayvanlarla konuşmak, şempanzeler ve dil, dilin kullanımı) Yule, G. (2010). The study of language (Bölüm 2: Animals and human language)
3 Dildeki sesler ve sesbilgisi & Dildeki ses kalıpları Yule, G. (2010). The study of language (Bölüm 3: The sounds of language, Bölüm 4: The sound patterns of language)
4 Sözcük oluşturma & Biçimbilim Yule, G. (2010). The study of language (Bölüm 6: Morphology)
5 Dilbilgisi Yule, G. (2010). The study of language (Bölüm 7: Grammar)
6 Sözdizim Yule, G. (2010). The study of language (Bölüm 8: Syntax)
7 Anlambilim Yule, G. (2010). The study of language (Bölüm 9: Semantics)
8 Ara sınav
9 Edimbilim Yule, G. (2010). The study of language (Bölüm 10: Pragmatics)
10 Söylem çözümlemesi Yule, G. (2010). The study of language (Bölüm 11: Discourse analysis)
11 Dil ve beyin ilişkisi (Nörolinguistik-beyin dilbilimi-, beyindeki dil öğrenme alanları, dilimin ucunda olgusu ve dil sürçmeleri, afazi, kritik periyod) Yule, G. (2010). The study of language (Bölüm 12: Language and the brain)
12 Dilin tarihi ve değişimi Yule, G. (2010). The study of language (Bölüm 17: Language history and change)
13 Dil ve bölgesel çeşitlilik & Dil ve sosyal çeşitlilik Yule, G. (2010). The study of language (Bölüm 18: Language and regional variation, Bölüm 19: Language and social variation)
14 Dil ve kültür Yule, G. (2010). The study of language (Bölüm 20: Language and culture)
Kaynaklar
Ders Notu

Akmajian, A. & R.A. Demers, A.K. Farmer, R.M. Harnish. (1997). An Introduction to Language and Communication. USA: The MIT Press.

Benham, B. (1996). Studying Linguistics: A workbook. AEIN Publication.

Chomsky, N. (2002). Syntactic structures (2nd Ed.). Berlin: Walter de Gruyter.

Crystal, D. (2005). How language works. London: Penguin Books Ltd.

Crystal, D. (2011). A Dictionary of Linguistics and Phonetics (6th Ed.). Oxford: Blackwell Publishing.

Finch, G. (2000). Linguistic terms and concepts. New York: Palgrave.

Hudson, G. 2000. Essential Introductory Linguistics. UK: Blackwell.

McManis, C.D., Stollenwerk, Z., & Zheng-Sheng. (1987). Language Files. USA: Advocate Publishing Group.

Meyer, C. F. (2009). Introducing English Linguistics. Cambridge: Cambridge University Press.

Pinker, S. (2007). The Language Instinct: How the Mind Creates Language. New York, NY: Harper Perennial Modern Classics.

Radford, A., Atkinson, M., Britain, D., Clahsen, H., & Spencer, A.  (2009). Linguistics: an introduction (2nd Ed.). Cambridge: Cambridge University Press.

Romaine, S. (2000). Language in Society: An Introduction to Sociolinguistics. Oxford: Oxford University Press.

Tercanlıoğlu, L. (1999). Linguistics for TEFL students. Erzurum: Atatürk Üniversitesi Yayınları.

Todd, L. (1987). An Introduction to Linguistics. Singapore: Longman.

Trask, R.L. (1999). Language: The Basics (2nd Ed.). GB: Routledge.

Ders Kaynakları

Fromkin, V., Rodman, R., & Hyams, N. (2011). An introduction to language (9. basım). Canada: Wadsworth, Cengage Learning.

Yule, G. (2010). The study of language (4. basım). GB: Cambridge University Press.

Sıra Program Çıktıları Katkı Düzeyi
1 2 3 4 5
1 İngilizce öğretim süreçlerini planlar.
2 İngilizce öğretimine uygun ortamlar organize eder.
3 İngilizce öğretiminde kullanılabilecek materyal ve kaynakları eleştirel bir gözle değerlendirir.
4 İngilizce öğretimine uygun yöntem ve teknikleri kullanır.
5 İngilizce öğretiminde kullanılabilecek yazılım ve teknolojik kaynakların uygunluğuna karar verir.
6 Öğrencilerin bireysel özelliklerini göz önünde bulundurarak uygun öğrenme stratejilerini seçer.
7 Öğrencilerin konuşma, dinleme, okuma ve yazma becerilerini geliştirir.
8 Ölçme araç ve gereçlerini etkili bir biçimde kullanır
9 Toplumun ekonomik, sosyal, eğitimsel ihtiyaçlarına yönelik çözümler üretir.
10 Öğretmenlik mesleki yeterliliklerine ne derece sahip olduğunu irdeler.
11 Alanında yapılan akademik çalışmaları kişisel ve mesleki gelişimi için takip eder.
12 Yabancı dil olarak İngilizce öğrenme sürecinde kültürlerarası iletişimin önemine ilişkin düşüncelerini aktarır.
13 Yaşam boyu öğrenme için gerekli olan bilgiye ulaşma yollarını anlatır.
14 Yabancı dil testleri geliştirir.
15 İngilizcenin günlük yaşamda kullanılmasını geliştirecek özgün etkinlikler tasarlar
Değerlendirme Sistemi
Yarıyıl Çalışmaları Katkı Oranı
1. Ara Sınav 40
1. Ödev 20
1. Kısa Sınav 20
1. Performans Görevi (Uygulama) 20
Toplam 100
1. Yıl İçinin Başarıya 50
1. Final 50
Toplam 100
AKTS - İş Yükü Etkinlik Sayı Süre (Saat) Toplam İş Yükü (Saat)
Ders Süresi (Sınav haftası dahildir: 16x toplam ders saati) 16 3 48
Sınıf Dışı Ders Çalışma Süresi(Ön çalışma, pekiştirme) 16 2 32
Ara Sınav 1 2 2
Kısa Sınav 1 1 1
Ödev 1 5 5
Final 1 2 2
Performans Görevi (Uygulama) 1 10 10
Toplam İş Yükü 100
Toplam İş Yükü / 25 (Saat) 4
Dersin AKTS Kredisi 4