Ders Adı Kodu Yarıyıl T+U Saat Kredi AKTS
Uygulamalı Sözlük Bilimi TEG 513 0 3 + 0 3 6
Ön Koşul Dersleri
Önerilen Seçmeli Dersler
Dersin Dili Türkçe
Dersin Seviyesi YUKSEK_LISANS
Dersin Türü Seçmeli
Dersin Koordinatörü BEKİR İNCE
Dersi Verenler
Dersin Yardımcıları
Dersin Kategorisi Diğer
Dersin Amacı Sözlük ve sözlükçülük, ana dili kullanıcılarının dil yetilerini geliştirmek için; ama daha da önemlisi ülkeler arasındaki sosyal, kültürel, diplomatik, özellikle de ticari ilişkilerin zorunlu kıldığı uluslar arası ilişkiler ve bu ilişkilerin doğal bir sonucu olarak ortaya çıkan bireylerin ve toplumların (hatta devletlerin) başka bir dili öğrenme ihtiyacı ve çabası sonucunda doğmuştur. Başka başka ulusların birbirleriyle ilişki kurdukları anda da anlaşma güçlüğü belirmiş, böylelikle yabancı dil öğrenme çabası başlamış ve hız kazanmıştır. İşte sözlükler hem ana dili kullanıcıları için, hem de yabancı dil öğrenenler için temel kılavuz niteliğindendir. Farklı sözlük türlerinin bilimsel yöntemler ışığında incelenmesi bu açılardan, hem de dile yeni yerleşen ögelerin, yeni gelişmelerin yansıtılması açısından büyük önem arz etmektedir
Dersin İçeriği Sözlük bilim tanıtılması ve geçmişi, sözlük ve sözlük türleri, günümüzde sözlük, modern bir sözlüğün hazırlanmasında geçerli olan aşamalar, modern bir sözlükte kullanılan içeriksel terimler ve kavramlar, örnek sözlük incelemeleri.
# Ders Öğrenme Çıktıları Öğretim Yöntemleri Ölçme Yöntemleri
1 Sözlük bilimiyle ilgili temel kavramları bilir. Anlatım, Soru-Cevap, Sınav , Ödev,
2 Sözlüklerdeki madde başı öğeleri inceler. Tartışma, Alıştırma ve Uygulama, Gösterip Yaptırma, Sınav , Sözlü Sınav,
3 Sözlükleri, sözlükbilim ilke ve yöntemlerine uygun olarak karşılaştırmalı bir yöntemle inceler. Alıştırma ve Uygulama, Grup Çalışması, Ödev,
4 Sözlük hazırlama aşamalarını uygulamalı olarak tasarlar. Alıştırma ve Uygulama, Grup Çalışması, Beyin Fırtınası, Sınav , Sözlü Sınav,
5 Sözlüklerle kitaplar (ders, güncel), günlük dil arasındaki ilişkiyi değerlendirir. Tartışma, Alıştırma ve Uygulama, Bireysel Çalışma, Ödev,
Hafta Ders Konuları Ön Hazırlık
1 Sözlük, sözlük bilimi tanımı, tarihçesi
2 Sözlüklerin tasnifinde kullanılan ölçütler: Bir ya da birden çok söz varlığını işlenmesi, alfabetik sıranın temel alınıp alınmaması, söz varlığının niteliği.
3 Modern bir sözlüğün hazırlanmasında geçerli olan aşamalar, modern bir sözlükte kullanılan içeriksel terimler ve kavramlar
4 Sözlük türleri: 1) Alfabetik sözlükler 2) Kavram (kavram alanı) sözlükleri
5 Genel Sözlükler (ortak dil, yazı dili sözlükleri, ansiklopedik sözlükler)
6 Yabancı Ögeler Sözlükleri, Eşanlamlı Sözlükler, Karşıt anlamlı Sözlükler
7 Deyim ve Atasözleri Sözlükleri; Argo Sözlükleri
8 Kökenbilgisi Sözlükleri
9 Uzmanlık Alanı (Terim) Sözlükleri
10 ARA SINAV
11 Örnek Sözlük İncelemeleri: TDK, Türkçe Sözlük; MEB, Türkçe Sözlük vb.
12 Eğitim Terimleri Sözlükleri: Ferhan OĞUZKAN, Eğitim Terimleri Sözlüğü, Remzi ÖNCÜL, Eğitim ve Eğitim Bilimleri Sözlüğü, Özcan DEMİREL, Eğitim Sözlüğü
13 Okul Sözlükleri: Akçağ Yay., (haz. Ahmet Doğan), İlköğretim Türkçe Sözlük 6-7-8; Arkadaş Yay., (haz. Ali Püsküllüoğlu), İlköğretim 6., 7., 8. Sınıflar İçin Türkçe Sözlük; Esen Yay., (haz. Temel Ateş), Örnekli Türkçe Sözlük İlköğretim II. Aşama ; Serhat
14 Genel Değerlendirme
Kaynaklar
Ders Notu
Ders Kaynakları Engin Yılmaz, Türkiye Türkçesi Üzerine Araştırmalar, Pegem Akademi Yay., Ankara, 2009.
R. R. K. Hartmann, Lexicography: Dictionaries, compilers, critics, and users, USA, 2003.
Nurettin Demir, Emine Yılmaz, Uluslararası Sözlükbilim Sempozyumu Bildirileri, Doğu Akdeniz Üniv. Yay., 20-23 Mayıs 1999, Gazimağusa, 2001.
Değerlendirme Sistemi
Yarıyıl Çalışmaları Katkı Oranı
1. Ara Sınav 30
1. Kısa Sınav 30
1. Ödev 40
Toplam 100
1. Yıl İçinin Başarıya 50
1. Final 50
Toplam 100
AKTS - İş Yükü Etkinlik Sayı Süre (Saat) Toplam İş Yükü (Saat)
Ders Süresi (Sınav haftası dahildir: 16x toplam ders saati) 16 5 80
Sınıf Dışı Ders Çalışma Süresi(Ön çalışma, pekiştirme) 16 4 64
Performans Görevi (Laboratuvar) 1 3 3
Toplam İş Yükü 147
Toplam İş Yükü / 25 (Saat) 5,88
Dersin AKTS Kredisi 6