Ders Adı Kodu Yarıyıl T+U Saat Kredi AKTS
Türk-İslam Sanatları Tarihi ILA 302 5 2 + 0 2 3
Ön Koşul Dersleri
Önerilen Seçmeli Dersler
Dersin Dili Türkçe
Dersin Seviyesi Lisans
Dersin Türü Zorunlu
Dersin Koordinatörü Prof.Dr. MEHMET MEMİŞ
Dersi Verenler Prof.Dr. MEHMET MEMİŞ,
Dersin Yardımcıları

Arş. Gör. Hüseyin CAN

Arş. Gör. Sümeyye Yaman

Dersin Kategorisi Alanına Uygun Temel Öğretim
Dersin Amacı

Türk ve İslam sanatının tarihi gelişimini ve özelliklerini öğrenmek, başta mimari eserler olmak üzere Türk ve İslam dünyasında meydana getirilmiş sanat zenginliklerini tanımak

Dersin İçeriği

Sanatın tanımı ve çeşitleri, İslam sanatı ve özellikleri, İslam mimarisinin tarihi gelişimi, İslam mimarisinde yapılar ve özellikleri; cami ve mescitler, eğitim yapıları (medreseler) ve türbeler, mimari süsleme, hat ve diğer tezyini sanatlar

# Ders Öğrenme Çıktıları Öğretim Yöntemleri Ölçme Yöntemleri
1 Sanat ve İslam sanatı kavramlarını yorumlar. Anlatım, Soru-Cevap, Sınav ,
2 Sanatın oluşumunda payı olan faktörleri açıklar. Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Sınav ,
3 İslam coğrafyasında yapılmış önemli mimari eserleri tanır. Anlatım, Gösteri, Ödev,
4 Yapıların kısımlarını ve mimari kavramları açıklar. Anlatım, Gösteri, Sınav ,
5 Mescit, cami ve medrese mimarisinin tarihsel gelişimini açıklar. Anlatım, Gösteri, Sınav ,
6 Selçuklu mimarisinin genel özelliklerini tanır Anlatım, Gösteri, Sınav ,
7 Osmanlı mimarisinin dönem özelliklerini açıklar. Anlatım, Soru-Cevap, Gösteri, Sınav ,
8 Mimaride uygulanan süsleme sanatlarını tanır. Anlatım, Gösteri, Ödev,
9 Türk kitap sanatlarının genel özelliklerini açıklar. Anlatım, Gösteri, Ödev,
Hafta Ders Konuları Ön Hazırlık
1 Sanat Kavramı ve Sanatın Dalları
2 Sanat Olgusunu Etkileyen Faktörler
3 İslam´ın Sanata Bakışı ve İslam Sanatının Hususiyetleri
4 Erken Dönem İslam Mimarisi (Hz. Muhammed ve Dört Halife Dönemi)
5 Emevi ve Abbasi Dönemi Eserleri
6 Müslüman Türk Devletlerinde Sanat
7 Büyük Selçuklu Dönemi Mimarisi
8 Anadolu Selçukluları Dönemi Mimari Eserleri
9 Erken Dönem Osmanlı Mimarisi
10 Klasik Dönem Osmanlı Mimarisi
11 Mimaride Süsleme (Çini, Kalem işi Ahşap ve Taş işçiliği)
12 Türk Kitap Sanatları (Hat Sanatı)
13 Türk Kitap Sanatları (Tezhip, Minyatür)
14 Türk Kitap Sanatları (Ebru ve Cilt)
Kaynaklar
Ders Notu

[1] Dundar, A.K. (Editör) (2018): Türk İslam Sanatları Tarihi El Kitabı, Grafiker Yayınları.
[2] Çam, N. (2000): İslamda Sanat Sanatta İslam, İstanbul: Akçağ Yayınları.

Ders Kaynakları

[3] Ayverdi, E.H. (1989): Osmanlı Mimarisi Külliyatı, İstanbul: Fetih Cemiyeti Yayını.
[4]Yetkin, S. K. (1954): İslam Sanatı Tarihi, Ankara: AÜ. İlahiyat Fakültesi Yayınları.
[5] Aslanapa O. (1989): Türk Sanatı, İstanbul: Remzi Kitabevi.

Sıra Program Çıktıları Katkı Düzeyi
1 2 3 4 5
1 Kur’an-ı Kerim’i usulüne uygun okuyabilir ve metnin amacına uygun yorum yapabilir.
2 Alanıyla ilgili klasik ve modern metinleri anlayabilecek ve kendisini sözlü ve yazılı olarak ifade edebilecek düzeyde Arapça bilgisine sahiptir.
3 Hz. Peygamber’in söz, fiil ve takrirleri, fiziksel ve ahlaki özellikleri, hadisin ve hadis ilminin tarihi seyri, usulü, problemleri, yorumlanması ve kültürel değeri hakkında bilgi sahibidir.
4 Klasik kaynaklarda ve modern araştırmalarda İslam fıkhının temel konularını bilir; mukayeseli hukuk yöntemleri çerçevesinde İslam hukuku ile diğer hukuk sistemleri arasında karşılaştırmalar yapabilir ve İslam hukukunu hukuk tarihi açısından değerlendirebilir.
5 İslam inanç esaslarını akıl ve nakil çerçevesinde bilir ve Kelam problemlerinin bilimsel metotlarla çözümüne dair fikir yürütebilir.
6 İslam dünyasında dini ve siyasi gayelerle vücut bulmuş klasik ve çağdaş akımlar hakkında temel bilgi sahibidir.
7 Tasavvufun tarihi, kavramları, kurumları, şahsiyetleri ve felsefesi hakkında bilgi sahibidir.
8 Dini eğitim tarihi ile dini ve modern eğitim metotları hakkında bilgi sahibidir. Bu metotları din eğitiminde kullanabilir. Muhakeme gücü ve doğru düşünme yeteneği gelişir, kişisel güveni artar.
9 Din ve dini konular hakkında felsefi, sosyolojik ve psikolojik olarak düşünebilir. Müslüman düşünürler tarafından ortaya konulan düşünce konuları ve tarihi hakkında bilgi sahibidir.
10 İnsanlığın düşünce seyrinin tarihi hakkında, yaşayan ve mensubu kalmamış dinler konusunda ana hatlarıyla bilgi sahibidir. Dinler arası mukayese yapabilir.
11 İslam Tarihi’nin çeşitli dönemlerini bilir; İslam medeniyet ve bilimine siyasî, kültürel ve sosyal tarih açısından disiplinler arası, metodolojik, sentezci ve eleştirel bir bakış açısıyla bakabilir. X
12 Türk İslam Edebiyatı’nın formlarını tanır ve bu formlara ait örnekleri okuyup anlayabilir. Genel müzik nazariyatı bilgileri yanında Türk Din Musikisi formları hakkında bilgi sahibi olup uygulama yapabilir. Mimarî ve tezyini sanatlarının tarihini, özelliklerini bilir. Estetik düşünce anlayışına sahiptir. X
13 Dini Bilimler alanında disiplinler arası araştırma ve inceleme yapar. Bilimsel çalışmalarda bilimsel, kültürel ve etik değerlere uygun hareket eder.
14 Beşeri bilimler alanının gerektirdiği bilgisayar yazılımı ile birlikte bilişim ve bilgi teknolojilerini ileri düzeyde kullanır.
15
16
17
18
19
20
Değerlendirme Sistemi
Yarıyıl Çalışmaları Katkı Oranı
1. Ara Sınav 60
1. Kısa Sınav 10
2. Kısa Sınav 10
1. Ödev 20
Toplam 100
1. Final 50
1. Yıl İçinin Başarıya 50
Toplam 100
AKTS - İş Yükü Etkinlik Sayı Süre (Saat) Toplam İş Yükü (Saat)
Ders Süresi (Sınav haftası dahildir: 16x toplam ders saati) 16 2 32
Sınıf Dışı Ders Çalışma Süresi(Ön çalışma, pekiştirme) 16 1 16
Ara Sınav 1 4 4
Kısa Sınav 2 2 4
Ödev 1 3 3
Final 1 4 4
Toplam İş Yükü 63
Toplam İş Yükü / 25 (Saat) 2,52
Dersin AKTS Kredisi 3