| Ders Adı | Kodu | Yarıyıl | T+U Saat | Kredi | AKTS |
|---|---|---|---|---|---|
| Fıkıh Usulü | ILA 313 | 5 | 4 + 0 | 4 | 5 |
| Ön Koşul Dersleri | |
| Önerilen Seçmeli Dersler | |
| Dersin Dili | Türkçe |
| Dersin Seviyesi | Lisans |
| Dersin Türü | Zorunlu |
| Dersin Koordinatörü | Doç.Dr. AHMET NUMAN ÜNVER |
| Dersi Verenler | Prof.Dr. OSMAN GÜMAN, Prof.Dr. SONER DUMAN, Doç.Dr. AHMET NUMAN ÜNVER, |
| Dersin Yardımcıları | Ar. Gör. Muhammed Ali Acar |
| Dersin Kategorisi | Alanına Uygun Temel Öğretim |
| Dersin Amacı | İslam hukuk ilminin kavram ve kurumlarını bir hukuk nosyonu elde edecek şekilde öğrenciye tanıtmak. |
| Dersin İçeriği | Bu derste İslam hukuk ilminin temel kavram ve kurumları diğer hukuk sistemlerine de atıflarla işlenecektir |
| # | Ders Öğrenme Çıktıları | Öğretim Yöntemleri | Ölçme Yöntemleri |
|---|---|---|---|
| 1 | Naslar arasındaki farklılıkları uzlaştırabilme yollarını kavrar. | Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Problem Çözme, | Sınav , Sözlü Sınav, |
| 2 | İcma ve kıyas gibi delillerin mahiyetini açıklar. | Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Problem Çözme, | Sınav , Sözlü Sınav, |
| 3 | Maslahat, örf ve istihsan kavramlarının günümüz fıkıh düşüncesindeki yerini anlatır. | Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Problem Çözme, | Sınav , Sözlü Sınav, |
| 4 | Son asırlarda içine girilen değişim ve gelişmelerin mahiyetini analiz eder. | Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Problem Çözme, | Sınav , Sözlü Sınav, |
| 5 | Hükmü çıkaran kişide (müçtehit) bulunması gereken nitelikleri sayar. | Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Problem Çözme, | Sınav , Sözlü Sınav, |
| 6 | İçtihat, taklit ve teflik kavramlarını, birbirleriyle ilişkileri bağlamında değerlendirebilir. | Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Problem Çözme, | Sınav , Sözlü Sınav, |
| Hafta | Ders Konuları | Ön Hazırlık |
|---|---|---|
| 1 | Fıkıh usulüne giriş | |
| 2 | Kur´an-ı Kerîm (Kitab) | |
| 3 | Sünnet | |
| 4 | İcma | |
| 5 | Kıyas | |
| 6 | İstihsan, Mesâlih-i Mürsele, Sahabe Kavli | |
| 7 | Şeru men kablenâ, Örf, İstıshâb, Sedd-i zerâi, ilham | |
| 8 | Hüküm ve türleri a) Teklîfî hükümler b) Vadî hükümler | |
| 9 | Hâkim (Hüküm koyucu), Mahkûm fîh | |
| 10 | Mahkûm aleyh (Mükellef) | |
| 11 | Farklı bakış açılara göre Lâfızların tasnifi I | |
| 12 | Farklı bakış açılara göre Lâfızların tasnifi II | |
| 13 | İslam Hukukunun Gayeleri, Delillerin teâruzu ve nesih | |
| 14 | İctihada ilişkin meseleler |
| Kaynaklar | |
|---|---|
| Ders Notu | Fıkıh Usulü Ders Notları |
| Ders Kaynakları |
1. TDV İslam Ansiklopedisi (ilgili makaleler), |
| Sıra | Program Çıktıları | Katkı Düzeyi | |||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | |||
| 1 | Kur’an-ı Kerim’i usulüne uygun okuyabilir ve metnin amacına uygun yorum yapabilir. | ||||||
| 2 | Alanıyla ilgili klasik ve modern metinleri anlayabilecek ve kendisini sözlü ve yazılı olarak ifade edebilecek düzeyde Arapça bilgisine sahiptir. | ||||||
| 3 | Hz. Peygamber’in söz, fiil ve takrirleri, fiziksel ve ahlaki özellikleri, hadisin ve hadis ilminin tarihi seyri, usulü, problemleri, yorumlanması ve kültürel değeri hakkında bilgi sahibidir. | X | |||||
| 4 | Klasik kaynaklarda ve modern araştırmalarda İslam fıkhının temel konularını bilir; mukayeseli hukuk yöntemleri çerçevesinde İslam hukuku ile diğer hukuk sistemleri arasında karşılaştırmalar yapabilir ve İslam hukukunu hukuk tarihi açısından değerlendirebilir. | X | |||||
| 5 | İslam inanç esaslarını akıl ve nakil çerçevesinde bilir ve Kelam problemlerinin bilimsel metotlarla çözümüne dair fikir yürütebilir. | ||||||
| 6 | İslam dünyasında dini ve siyasi gayelerle vücut bulmuş klasik ve çağdaş akımlar hakkında temel bilgi sahibidir. | ||||||
| 7 | Tasavvufun tarihi, kavramları, kurumları, şahsiyetleri ve felsefesi hakkında bilgi sahibidir. | ||||||
| 8 | Dini eğitim tarihi ile dini ve modern eğitim metotları hakkında bilgi sahibidir. Bu metotları din eğitiminde kullanabilir. Muhakeme gücü ve doğru düşünme yeteneği gelişir, kişisel güveni artar. | ||||||
| 9 | Din ve dini konular hakkında felsefi, sosyolojik ve psikolojik olarak düşünebilir. Müslüman düşünürler tarafından ortaya konulan düşünce konuları ve tarihi hakkında bilgi sahibidir. | ||||||
| 10 | İnsanlığın düşünce seyrinin tarihi hakkında, yaşayan ve mensubu kalmamış dinler konusunda ana hatlarıyla bilgi sahibidir. Dinler arası mukayese yapabilir. | ||||||
| 11 | İslam Tarihi’nin çeşitli dönemlerini bilir; İslam medeniyet ve bilimine siyasî, kültürel ve sosyal tarih açısından disiplinler arası, metodolojik, sentezci ve eleştirel bir bakış açısıyla bakabilir. | ||||||
| 12 | Türk İslam Edebiyatı’nın formlarını tanır ve bu formlara ait örnekleri okuyup anlayabilir. Genel müzik nazariyatı bilgileri yanında Türk Din Musikisi formları hakkında bilgi sahibi olup uygulama yapabilir. Mimarî ve tezyini sanatlarının tarihini, özelliklerini bilir. Estetik düşünce anlayışına sahiptir. | ||||||
| 13 | Dini Bilimler alanında disiplinler arası araştırma ve inceleme yapar. Bilimsel çalışmalarda bilimsel, kültürel ve etik değerlere uygun hareket eder. | ||||||
| 14 | Beşeri bilimler alanının gerektirdiği bilgisayar yazılımı ile birlikte bilişim ve bilgi teknolojilerini ileri düzeyde kullanır. | ||||||
| 15 | |||||||
| 16 | |||||||
| 17 | |||||||
| 18 | |||||||
| 19 | |||||||
| 20 | |||||||
| Değerlendirme Sistemi | |
|---|---|
| Yarıyıl Çalışmaları | Katkı Oranı |
| 1. Ara Sınav | 70 |
| 1. Kısa Sınav | 10 |
| 1. Ödev | 10 |
| 1. Sözlü Sınav | 10 |
| Toplam | 100 |
| 1. Yıl İçinin Başarıya | 50 |
| 1. Final | 50 |
| Toplam | 100 |
| AKTS - İş Yükü Etkinlik | Sayı | Süre (Saat) | Toplam İş Yükü (Saat) |
|---|---|---|---|
| Ders Süresi (Sınav haftası dahildir: 16x toplam ders saati) | 16 | 4 | 64 |
| Sınıf Dışı Ders Çalışma Süresi(Ön çalışma, pekiştirme) | 16 | 1 | 16 |
| Ara Sınav | 1 | 10 | 10 |
| Kısa Sınav | 2 | 8 | 16 |
| Ödev | 1 | 8 | 8 |
| Final | 1 | 10 | 10 |
| Toplam İş Yükü | 124 | ||
| Toplam İş Yükü / 25 (Saat) | 4,96 | ||
| Dersin AKTS Kredisi | 5 | ||