Ders Adı Kodu Yarıyıl T+U Saat Kredi AKTS
Türkçe Şuara Tezkireleri TED 625 0 3 + 0 3 6
Ön Koşul Dersleri
Önerilen Seçmeli Dersler
Dersin Dili Türkçe
Dersin Seviyesi Doktora
Dersin Türü Seçmeli
Dersin Koordinatörü Prof.Dr. BAYRAM ALİ KAYA
Dersi Verenler Doç.Dr. ORHAN KAPLAN,
Dersin Yardımcıları

Arş. Gör. Arzu Yıldırım, Arş. Gör. Bedriye Gülay Açar

Dersin Kategorisi Diğer
Dersin Amacı

Klâsik Türk Edebiyatının ilk başvuru kaynaklarından olan şuara tezkirelerinin genel özellikleri ile bilhassa ele aldıkları şairlerin şiir ve şair hakkındaki değerlendirmelerine değinilmesi, çeşitli yönlerine dikkat çekilmesi.

Dersin İçeriği

Bu derste klâsik edebiyatın ilk başvuru kaynakları arasında sayılan tezkirelerin genel/karakteristik özelliklerinin anlatılmasının yanı sıra ilk tezkire örneklerinden son örneğe değin belli başlı tezkirelerin tanıtılması, çeşitli yönlerine dikkat çekilmesi, ayrıca tezkirelerden yararlanma yollarının gösterilmesine çalışılacaktır.

# Ders Öğrenme Çıktıları Öğretim Yöntemleri Ölçme Yöntemleri
1 Klasik edebiyatımızdaki şuara tezkirelerinin genel özelliklerini anlatır. Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Sınav , Ödev,
2 Klasik edebiyatımızdaki şuara tezkirelerini belirler. Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Sınav , Ödev,
3 Şuara tezkiresi geleneği ile ilgili yorumda bulunur. Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Sınav , Ödev,
4 Klasik edebiyatımızdaki Şuara tezkirelerini çeşitli açılardan karşılaştırır. Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Sınav , Ödev,
5 Klasik edebiyatımızdaki şuara tezkiresi geleneği ile ilgili bilgisini geliştirir. Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Sınav , Ödev,
6 Klasik edebiyatımızdaki şuara tezkiresi geleneği ile ilgili hüküm verir. Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Sınav , Ödev,
Hafta Ders Konuları Ön Hazırlık
1 Şuarâ tezkiresi geleneğinin başlangıcı, tezkirelerin karakteristik özellikleri. Kaynaklar taranarak ilgili bölümler okunmalı.
2 İlk Türk Şuarâ Tezkiresi: Ali Şir Nevâi’nin Mecâlisü’n-Nefâis’i. Kaynaklar taranarak ilgili bölümler okunmalı.
3 İlk Osmanlı Sahası Türk Şuarâ Tezkiresi: Sehi Bey’in Heşt-Behişt’i. Kaynaklar taranarak ilgili bölümler okunmalı.
4 Belli başlı 16. yy. Şuarâ tezkireleri: Latifi Tezkiresi, Âşık Çelebi Tezkiresi Kaynaklar taranarak ilgili bölümler okunmalı.
5 Hasan Çelebi Tezkiresi, Gelibolulu Âlî’nin Künhü’l-Ahbar’ının Tezkire Kısmı Kaynaklar taranarak ilgili bölümler okunmalı.
6 17. yy. Şuarâ tezkireleri: Riyazi Tezkiresi, Kafzade Faizi Tezkiresi Kaynaklar taranarak ilgili bölümler okunmalı.
7 Rıza Tezkiresi, Âsım Tezkiresi, Güftî’nin Teşrifâtü’ş-Şuarâ’sı. Kaynaklar taranarak ilgili bölümler okunmalı.
8 Belli başlı 18. yy. Şuarâ tezkireleri: Safâyi Tezkiresi, Sâlim Tezkiresi. Kaynaklar taranarak ilgili bölümler okunmalı.
9 ARA SINAV
10 Râmiz Tezkiresi, Esrar Dede Tezkiresi, Sefîne-i Nefîse-i Mevleviyân. Kaynaklar taranarak ilgili bölümler okunmalı.
11 19. yy. Şuarâ tezkireleri: Ârif Hikmet Tezkiresi, Fatin Tezkiresi, Kâfile-i Şuarâ Kaynaklar taranarak ilgili bölümler okunmalı.
12 20. yy. Şuarâ tezkireleri: Fâik Reşad’ın Eslaf’ı, İbnülemin’in Son Asır Türk Şairleri Kaynaklar taranarak ilgili bölümler okunmalı.
13 Tuhfe-i Nâilî Kaynaklar taranarak ilgili bölümler okunmalı.
14 Tezkirecilikten edebiyat tarihçiliğine geçiş ve belli başlı edebiyat tarihlerimiz. Kaynaklar taranarak ilgili bölümler okunmalı.
Kaynaklar
Ders Notu
Ders Kaynakları

1. Prof. Dr. Haluk İpekten, Türk Edebiyatının Kaynaklarından Türkçe Şuara Tezkireleri, Erzurum 1986.
2. Prof. Dr. Mustafa İsen, Filiz Kılıç vd., Şair Tezkireleri, Ankara 2002.
3. MEB-İslam Ansiklopedisi “Tezkire” maddesi.
4. Agah Sırrı Levend, Türk Edebiyatı Tarihi, TDK, Ankara.
5. M. Fatih Köksal, “Türkçe Şuara Tezkireleri Üzerine Yapılan Çalışmalar Bibliyografyası”, Gazi Ünv. Eğitim Fak. Dergisi, Himmet Biray Özel Sayısı, Kasım 1999, s. 544-567.

Sıra Program Çıktıları Katkı Düzeyi
1 2 3 4 5
1 Türk Edebiyatının yüzlerce yıllık hayat ve fikir akışını; bütün türler (şiir, roman, hikaye, tiyatro v.b.), edebi dönemler ve bunları belirleyen tarihi, siyasi, sosyal, kültürel etmenler, akımlar, topluluklar, hareketler ve edebi olaylar etrafında oluşan toplaşmaları; dönemlerin genel karakterleri ve önemli edebiyatçılarının eserlerini sebepleri ve sonuçlarıyla bir bütün olarak ele alır. X
1 Türk Edebiyatının yüzlerce yıllık hayat ve fikir akışını; bütün türler (şiir, roman, hikaye, tiyatro v.b.), edebi dönemler ve bunları belirleyen tarihi, siyasi, sosyal, kültürel etmenler, akımlar, topluluklar, hareketler ve edebi olaylar etrafında oluşan toplaşmaları; dönemlerin genel karakterleri ve önemli edebiyatçılarının eserlerini sebepleri ve sonuçlarıyla bir bütün olarak ele alır. X
2 Divan edebiyatı metinlerini, karşılaştırmalı bir yöntemle inceleyerek modern edebiyat yöntemleri ışığında yeni açılımlar sağlar.
2 Divan edebiyatı metinlerini, karşılaştırmalı bir yöntemle inceleyerek modern edebiyat yöntemleri ışığında yeni açılımlar sağlar. X
3 Dil ile ilgili herhangi bir olguda pratik ve analitik yorum yapar.
3 Dil ile ilgili herhangi bir olguda pratik ve analitik yorum yapar.
4 Alan ile ilgili geniş bir kaynak bilgisi edinir ve bu kaynağa kendisinin de katkıda bulunabileceği ilmi disiplini kazanır. X
4 Alan ile ilgili geniş bir kaynak bilgisi edinir ve bu kaynağa kendisinin de katkıda bulunabileceği ilmi disiplini kazanır. X
5 Türk dünyasıyla sürekli iletişim hâlinde olur ve Çağdaş Türk Lehçelerini analiz eder ve yorumlar.
5 Türk dünyasıyla sürekli iletişim hâlinde olur ve Çağdaş Türk Lehçelerini analiz eder ve yorumlar. X
6 Türk Edebiyatının yüzyılları aşan dil, edebiyat, sanat ve hayat macerasını, derinlikli inceleme teknikleriyle araştırır. X
6 Türk Edebiyatının yüzyılları aşan dil, edebiyat, sanat ve hayat macerasını, derinlikli inceleme teknikleriyle araştırır. X
7 Türk Edebiyatlarının dallanıp budaklandığı ve yayıldığı alanları, bütün yönleriyle, edebi olayları ile ve büyük dil ve edebiyat adamlarının seçkin eserleriyle bir bütün olarak ele alır. X
7 Türk Edebiyatlarının dallanıp budaklandığı ve yayıldığı alanları, bütün yönleriyle, edebi olayları ile ve büyük dil ve edebiyat adamlarının seçkin eserleriyle bir bütün olarak ele alır.
8 Lisans eğitimi boyunca, belli bir donanıma sahip öğrenci, Lisansüstü eğitimde Klâsik ve Modern Edebiyat alanında, alanındaki uzmanlık bilgisini arttırır.
8 Lisans eğitimi boyunca, belli bir donanıma sahip öğrenci, Lisansüstü eğitimde Klâsik ve Modern Edebiyat alanında, alanındaki uzmanlık bilgisini arttırır. X
9 Alanı ile ilgili ileri düzeydeki bir çalışmayı bağımsız olarak yürütür X
9 Alanı ile ilgili ileri düzeydeki bir çalışmayı bağımsız olarak yürütür X
10
11
Değerlendirme Sistemi
Yarıyıl Çalışmaları Katkı Oranı
1. Ara Sınav 60
1. Ödev 40
Toplam 100
1. Yıl İçinin Başarıya 50
1. Final 50
Toplam 100
AKTS - İş Yükü Etkinlik Sayı Süre (Saat) Toplam İş Yükü (Saat)
Ders Süresi (Sınav haftası dahildir: 16x toplam ders saati) 16 3 48
Sınıf Dışı Ders Çalışma Süresi(Ön çalışma, pekiştirme) 16 3 48
Ara Sınav 1 25 25
Ödev 2 10 20
Performans Görevi (Laboratuvar) 1 15 15
Toplam İş Yükü 156
Toplam İş Yükü / 25 (Saat) 6,24
Dersin AKTS Kredisi 6