Ders Adı Kodu Yarıyıl T+U Saat Kredi AKTS
İstanbul Tarihi: Şehir, Mekan ve Kültür TAR 490 8 3 + 0 3 5
Ön Koşul Dersleri
Önerilen Seçmeli Dersler
Dersin Dili Türkçe
Dersin Seviyesi Lisans
Dersin Türü Seçmeli
Dersin Koordinatörü Doç.Dr. FATİH BOZKURT
Dersi Verenler
Dersin Yardımcıları
Dersin Kategorisi Diğer
Dersin Amacı Kuruluşundan günümüze uzanan süreçte, İstanbul’un tarihini şehir, kültür, mimarî yapılar ve kurumlar arasındaki etkileşime dayalı olarak tanıtmak.
Dersin İçeriği Tarih boyunca İstanbul şehrinin tarihî, mimarî, kültürel ve toplumsal hayata ilişkin birikimi ele alınacaktır.
# Ders Öğrenme Çıktıları Öğretim Yöntemleri Ölçme Yöntemleri
1 İstanbul’un kuruluşu ve gelişimi konusunda bilgi edinir. Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Sınav , Ödev,
2 İstanbul’u tarihî, mimarî, kültürel ve sosyal yönleriyle tanır. Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Bireysel Çalışma, Sınav , Ödev,
3 Şehir, kültür ve mimarî yapılar arasındaki ilişkiyi kavrar. Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Benzetim, Sınav , Ödev,
4 İstanbul’a Osmanlı şehri kimliğini kazandıran unsurları tanır. Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Bireysel Çalışma, Sınav , Ödev,
Hafta Ders Konuları Ön Hazırlık
1 Şehir Tarihi Çalışmaları
2 İstanbul’un Kuruluşu ve İsimleri. Bizans Öncesi Dönemden Cumhuriyet Dönemine.
3 Bizans Dönemi İstanbul Tarihi
4 Fetih ve Osmanlı İstanbulu
5 İstanbul’u Tanımlamak: İdarî, Coğrafî, İktisadî ve Demografik Açılardan (Başkent / Kozmopolit Şehir / Sur İçi vb.)
6 Şehir ve Mimarî I: İstanbul’un Sivil Mimarî Yapıları
7 Şehir ve Mimarî II: İstanbul’un Kamusal Yapıları
8 Şehir ve Vakıflar: İstanbul’un İmarında ve İktisadî Hayatında Vakıfların Rolü.
9 ARA SINAV
10 Şehir Yönetimi
11 İstanbullular: Osmanlı Dönemi Şehrin Sakinleri ve İstanbul Mahalleleri
12 İstanbul’da Sosyal Hayat I: Yeme-İçme Kültürü, Eğlenceler, Mesire Yerleri, Kahvehaneler vb.
13 İstanbul’da Sosyal Hayat II: Yeme-İçme Kültürü, Eğlenceler, Mesire Yerleri, Kahvehaneler vb.
14 Genel Değerlendirme ve Günümüzde Kudüs Şehri
Kaynaklar
Ders Notu Ders Notları
Ders Kaynakları Altınay, Ahmet Refik (1998), Eski İstanbul, İstanbul: İletişim Yayınları.
Ayaşlı, Münevver (1975), Dersaadet, İstanbul: Bedir Yay.
Ayverdi, Samiha (1952), İstanbul Geceleri, İstanbul: İnkılap K.
Balıkhane Nazırı Ali Rıza Bey, Eski Zamanlarda İstanbul Hayatı, İstanbul, 2001.
Banarlı, Nihad Sami (1986), İstanbul’a Dair, İstanbul: Kubbealtı Neşriyat.
Bozlağan, Recep, Nail Yılmaz ve Aynur Can (edt.), Kent ve Medeniyet, İstanbul, 2010.
Cezar, Mustafa (2002), Osmanlı Başkenti İstanbul, İstanbul.
Çelik, Zeynep (1996), 19. Yüzyılda Osmanlı Başkenti: Değişen İstanbul, İstanbul.
Demirkent, Işın (2003), “İstanbul”, TDV İslâm Ansiklopedisi, C. 23, s. 205-212.
Kuban, Doğan (2004), İstanbul: Bir Kent Tarihi, İstanbul.
Dursun, A. Haluk vd. (1999), İstanbul’da Yaşama Sanatı, İstanbul.
Dursun, A. Haluk vd. (2010), Şehir ve Kültür: İstanbul, İstanbul.
Eldem, Edhem, Daniel Goffman ve Bruce Maters (2000), Doğu ile Batı arasında Osmanlı Kenti, İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
Emecen, Feridun (2003), “İstanbul’un Fethi”, TDV İslâm Ansiklopedisi, C. 23, s. 212-220.
Eremya Çelebi Kömürcüyan (1952), İstanbul Tarihi: XVII. Asırda İstanbul, İstanbul.
Goytisolo, Juan (2008), Osmanlı´nın İstanbul’u, çev: Neyyire Gül Işık, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
Hisar, Abdülhak Şinasi (1997), Boğaziçi Yalıları, Geçmiş Zaman Köşkleri, İstanbul: Bağlam Yay.
İnalcık, Halil (2003), “İstanbul-Türk Devri”, TDV İslâm Ansiklopedisi, C. 23, s. 220-239.
Koçu, Reşat Ekrem (1958-73), İstanbul Ansiklopedisi, 11 Cilt, İstanbul.
Kos, Karoly (1995), İstanbul: Şehir Tarihi ve Mimarisi, çev: Naciye Görmüş, Ankara.
Mantran, Robert (1990), 17. Yüzyılın İkinci Yarısında İstanbul: Kurumsal, İktisadi, Toplumsal Tarih Denemesi, çev: Mehmet Ali Kılıçbay, Enver Özcan, 2 Cilt, Ankara.
Robert Mantran (2001), İstanbul Tarihi, İletişim yay., İstanbul, 2001
Okay, M. Orhan (2003), “Yeni Türk Edebiyatında İstanbul”, TDV İslâm Ansiklopedisi, C. 23, s. 293-296.
Osman Nuri (Ergin) (1936), Türkiye’de Şehirciliğin Tarihi İnkişafı, İstanbul: İstanbul Hukuk Fakültesi Yayını.

Pala, İskender (2003), “Divan Edebiyatında İstanbul”, TDV İslâm Ansiklopedisi, C. 23, s. 284-289.
Tekeli, İlhan vd. (1994), Dünden Bugüne İstanbul Ansiklopedisi, 8 Cilt, Ankara.
Tuncel, Metin (2003), “Bugünkü İstanbul”, TDV İslâm Ansiklopedisi, C. 23, s. 239-243.
Uçman, Abdullah (2003), “İstanbul-Folklor”, TDV İslâm Ansiklopedisi, C. 23, s. 296-300.
Ünver, Ahmet Süheyl (1995-1996), İstanbul Risaleleri, 5 cilt, İstanbul.
Yerasimos, Stefanos (2000), İstanbul İmparatorluklar Başkenti, (Çev: Ali Berktay), İstanbul.
Sıra Program Çıktıları Katkı Düzeyi
1 2 3 4 5
1 Genel kültür ve tarihe yardımcı bilimlerle ilgili, en güncel bilgileri içeren ders kitaplarını, uygulama araç - gereçlerini ve bilimsel kaynaklarla desteklenen üst düzey bilgi ve becerileri kullanma kabiliyetine sahiptir ve bu bilgi ve becerileri mesleğinde ve araştırmalarında kullanabilir. X
2 Tarih disiplini ile ilgili kavramları, fikirleri ve verileri, sosyal bilimler araştırma metotlarıyla inceler ve değerlendirir, gün yüzüne çıkmamış (henüz araştırılmamış) konuları tanılar, analiz eder ve tartışır, bunlarla ilgili bilimsel bulgular ve kanıtlara dayalı öneriler geliştirir. X
3 Tarih disiplini ile ilgili konularda uzman ya da bilgisi olmayan dinleyicileri bilgilendirir, onlara elde ettiği bulgularla ilgili düşüncelerini açık bir biçimde yazılı ve sözlü olarak ifade eder. X
4 Tarih metodolojisini kullanarak, eleştirel düşünme, yaratıcı düşünme, yorumlama ve sentez yapma becerilerine sahiptir ve alanıyla ilgili çalışmaları bağımsız veya ortak çalışma olarak yürütebilir. X
5 Tarihi bilgi ve bulgu eksiklikleri nedeni ile henüz aydınlatılmamış konularda sorumluluk alır ve çözüm üretmeye çalışır. X
6 Sahasında çalışan kişilerin ilgi, istek ve ihtiyaçlarını bilir, içinde bulunduğu çevrenin sosyo-kültürel ve ekonomik özelliklerini tanır; bu özelliklere uygun öğretme ve öğrenme süreçlerini planlar, uygular ve yönetir. Öğrencilerin öğrenme sürecine etkin katılımını sağlar. X
7 Tarih alanında yapılmış güncel araştırmaları takip ederek yeterli düzeyde anlayabilir ve meslektaşları ile iletişim kurabilecek düzeyde yabancı dil bilgisine sahip olmayı amaç edinir. X
8 Tarih alanının gerektirdiği bilgisayar yazılımı ve donanımı bilgisine sahiptir; bilişim ve iletişim teknolojilerini kullanır. X
9 Tarih alanı ile ilgili yaptığı tüm çalışmalarda veri kaynağı olan bilgilerin toplanması tasarlanması, arşivlenmesi, analiz edilmesi, yorumlanması, duyurulması aşamalarında toplumsal, bilimsel ve etik değerleri gözetir. X
10 Tarih alanında kendisini devamlı geliştirmek için gayret gösterir. Yeni bilgi ve fikirlere erişme ve yaşamboyu öğrenme bilincini kazanır. X
11 Tarih alanındaki sosyal bilimler ile ilgili becerileri, alan dışı derslerden elde ettiği kazanımları disiplinler arası çalışmalarda uygular. X
Değerlendirme Sistemi
Yarıyıl Çalışmaları Katkı Oranı
1. Ara Sınav 70
1. Kısa Sınav 10
1. Ödev 10
1. Performans Görevi (Uygulama) 10
Toplam 100
1. Yıl İçinin Başarıya 50
1. Final 50
Toplam 100
AKTS - İş Yükü Etkinlik Sayı Süre (Saat) Toplam İş Yükü (Saat)
Ders Süresi (Sınav haftası dahildir: 16x toplam ders saati) 16 3 48
Sınıf Dışı Ders Çalışma Süresi(Ön çalışma, pekiştirme) 16 2 32
Ara Sınav 1 10 10
Kısa Sınav 1 10 10
Ödev 1 5 5
Performans Görevi (Uygulama) 1 5 5
Final 1 20 20
Toplam İş Yükü 130
Toplam İş Yükü / 25 (Saat) 5,2
Dersin AKTS Kredisi 5