| Ders Adı | Kodu | Yarıyıl | T+U Saat | Kredi | AKTS |
|---|---|---|---|---|---|
| Tatar-Başkurt Türkçesi | TDE 459 | 7 | 3 + 0 | 3 | 5 |
| Ön Koşul Dersleri | |
| Önerilen Seçmeli Dersler | |
| Dersin Dili | Türkçe |
| Dersin Seviyesi | Lisans |
| Dersin Türü | Seçmeli |
| Dersin Koordinatörü | Dr.Öğr.Üyesi AYŞE AYDIN |
| Dersi Verenler | |
| Dersin Yardımcıları | Arş. Gör. Esra KİRİK, Arş. Gör. Bahri KUŞ |
| Dersin Kategorisi | Diğer |
| Dersin Amacı | Öğrencileri Tatar ve Başkurt Türk şivelerinin edebî metinlerini okuyup anlayacak ve gerektiğinde dil bakımından inceleyecek yeterliliğe ulaştırmak. |
| Dersin İçeriği | Tatar ve Başkurt Türkleri hakkında bilgi, bu şivelerin Türk dili içindeki yeri, şivelerin dil özellilerinin örnek edebî metinlerde gösterilmesi, metinlerin Türkiye Türkçesine aktarılması |
| # | Ders Öğrenme Çıktıları | Öğretim Yöntemleri | Ölçme Yöntemleri |
|---|---|---|---|
| 1 | Tatar-Başkurt Türkçesinin dayandığı tarihî şiveleri kronolojik olarak sıralar. | Anlatım, | Sınav , |
| 2 | Tatar-Başkurt Türkçesinin çağdaş Türk şiveleri içindeki konumunu anlatır. | Anlatım, Alıştırma ve Uygulama, | Sınav , |
| 3 | Tatar-Başkurt Türkçesinin ses ve şekil özelliklerini kendi cümleleriyle ifade eder | Anlatım, Beyin Fırtınası, | Sınav , Sözlü Sınav, |
| 4 | Okuduğu bir metnin Tatar-Başkurt Türkçesine ait olup olmadığını belirler. | Anlatım, Alıştırma ve Uygulama, Beyin Fırtınası, | Sınav , Sözlü Sınav, |
| 5 | Kiril harfli bir Tatar-Başkurt Türkçesi metninin çevriyazı harfli karşılığını gösterir. | Alıştırma ve Uygulama, Grup Çalışması, Beyin Fırtınası, | Sınav , Sözlü Sınav, |
| 6 | Tatar-Başkurt Türkçesine ait bir edebî metnin Türkiye Türkçesi karşılığını gösteren taslak metin hazırlar. | Anlatım, Soru-Cevap, Alıştırma ve Uygulama, | Sınav , Sözlü Sınav, |
| 7 | Ses ve şekil bilgisi birikiminden şivenin özellikleriyle ilgili bilgilerinden yararlanarak Tatar-Başkurt Türkçesine ait cümle ve kelimeleri çözümler. | Anlatım, Soru-Cevap, Alıştırma ve Uygulama, | Sınav , Sözlü Sınav, |
| 8 | Tatar-Başkurt Türkçesini diğer çağdaş Türk şiveleriyle karşılaştırırarak onlardan ayırt eder. | Soru-Cevap, Tartışma, Alıştırma ve Uygulama, Beyin Fırtınası, | Sınav , Ödev, |
| 9 | Türkiye Türkçesine ait bir metindeki ifadelerin Tatar-Başkurt Türkçesiyle nasıl anlatılabileceğini tasarlar. | Anlatım, Soru-Cevap, Alıştırma ve Uygulama, | Sözlü Sınav, |
| 10 | Elindeki bir Tatar-Başkurt Türkçesi metninde gördüğü özellikleri bu şivenin genel özelliklerine göre derleyip düzenler. | Alıştırma ve Uygulama, Beyin Fırtınası, Bireysel Çalışma, | Sınav , Sözlü Sınav, |
| 11 | Ses ve şekil bilgisi birikiminden yararlanarak Tatar-Başkurt Türkçesindeki ses ve şekil özelliklerinin ileride hangi biçimleri alacağı konusunda tahminde bulunur. | Anlatım, Alıştırma ve Uygulama, | Sınav , |
| 12 | Elindeki bir metnin tarihî mi çağdaş mı olduğu konusunda hüküm verir. | Soru-Cevap, Tartışma, Beyin Fırtınası, | Sınav , Performans Görevi, |
| Hafta | Ders Konuları | Ön Hazırlık |
|---|---|---|
| 1 | Tatar Türkçesinin Türk dili tarihi içindeki yeri, Tatar Kiril ve Lâtin alfabelerinin öğretilmesi | Tatar Türkçesinin Türk dili tarihi içerisindeki yerini öğrenme konusunda ön hazırlık yapmak |
| 2 | Tatar Türkçesinin ses ve şekil özellikleri | Tatar Türkçesinin ses ve şekil bilgisi özellikleri konusunda ön hazılık yapmak |
| 3 | Tatar Türkçesinin özelliklerinin seçilmiş roman, hikâye, masal, fıkra vb. düz yazı metinleri üzerinde gösterilmesi | Tatar Edebiyatının gelişimi hakkında ön bilgi sahibi olmak |
| 4 | Tatar Türkçesinin özelliklerinin seçilmiş roman, hikâye, masal, fıkra vb. düz yazı metinleri üzerinde gösterilmesi | Tatar Edebiyatının gelişimi hakkında ön bilgi sahibi olmak |
| 5 | Tatar Türkçesinin özelliklerinin seçilmiş roman, hikâye, masal, fıkra vb. düz yazı metinleri üzerinde gösterilmesi | Fatih Emirgan, Kerim Tinçura, Alimcan İbrahim, Aziz Ubeydullah, Abdurrahman Sadi´nin eserleri hakkında ön bilgi sahibi olmak |
| 6 | Tatar Türkçesinin özelliklerinin şiir, destan vb. manzum metinler üzerinde gösterilmesi | Tatar şairi Abdullah Tukay´ın eserleri hakkında ön bilgi sahibi olmak |
| 7 | Tatar Türkçesinin özelliklerinin şiir, destan vb. manzum metinler üzerinde gösterilmesi | Tatar şairi Muhammed Mirza´nın eserleri konusunda ön bilgi sahibi olmak |
| 8 | Başkurt Türkçesinin Türk dili tarihi içindeki yeri, Başkurt Kiril ve Lâtin alfabelerinin öğretilmesi | Başkurt Türkçesinin Türk dili tarihi içerisindeki yeri konusunda ön hazırlık yapmak |
| 9 | ARASINAV | Genel tekrar |
| 10 | Başkurt Türkçesinin Türk dili tarihi içindeki yeri, ses ve şekil özellikleri | Başkurt Türkçesinin Türk dili tarihi içerisindeki yerini öğrenme konusunda ön hazırlık yapmak |
| 11 | Başkurt Türkçesinin özelliklerinin seçilmiş roman, hikâye, masal, fıkra vb. düz yazı metinleri üzerinde gösterilmesi | Başkurt Edebiyatının gelişimi hakkında ön bilgi sahibi olmak |
| 12 | Başkurt Türkçesinin özelliklerinin seçilmiş roman, hikâye, masal, fıkra vb. düz yazı metinleri üzerinde gösterilmesi | Başkurt Türkçesinin gelişimi hakkında ön bilgi sahibi olmak |
| 13 | Başkurt Türkçesinin özelliklerinin şiir, destan vb. manzum metinler üzerinde gösterilmesi | Başkurt halkının milli kahramanı ve şairi Salavat Yulayev hakkında ön bilgi sahibi olmak |
| 14 | Başkurt Türkçesinin özelliklerinin şiir, destan vb. manzum metinler üzerinde gösterilmesi | Zeki Velidi Togan´ın eserleri hakkında ön bilgi sahibi olmak |
| Kaynaklar | |
|---|---|
| Ders Notu | |
| Ders Kaynakları | Ahmet B. ERCİLASUN; Örneklerle Bugünkü Türk Alfabeleri, Kültür Bak.Yay., Ank. 1989 |
| Sıra | Program Çıktıları | Katkı Düzeyi | |||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | |||
| 1 | Türkçeyi doğru, güzel ve anlaşılır bir şekilde kullanma becerisine ulaşır. | X | |||||
| 2 | Atatürk İlkeleri ve inkılapları konusunda bilgi edinir. | ||||||
| 3 | Türk Dili ve Edebiyatı alanında yapılmış güncel araştırmaları takip edebilecek düzeyde yabancı dil bilgisi kazanmayı amaç edinir. | ||||||
| 4 | Türk dilini ses bilgisi, şekil bilgisi, söz dizimi ve anlam bilgisi bakımından inceler. | X | |||||
| 5 | Türk Dili ve Edebiyatının metinlerini başlangıcından günümüze kadar edebi olarak ve dil bilgisi açısından değerlendirebilir. | X | |||||
| 6 | Türk Dili ve Edebiyatı alanında yazılmış temel eserleri tanır; Türk dilinin tarihi gelişimini temsil eden örnek metinleri okur ve çeviri yazıya aktarır. | X | |||||
| 7 | Çağdaş ve klasik edebiyat bilgi ve teorilerini, belirli akımlar ve kuramlar çerçevesinde değerlendirir, edebiyat ve dil bilimi açısından eleştiri yapar. | ||||||
| 8 | Edebi dönemler (klasik veya çağdaş), edebi akımlar ve şahsiyetler üzerinde, mesleki sorumluluk bilinciyle bilimsel, edebi , disiplinler arası araştırmalar yapar. | ||||||
| 9 | Lehçe, şive ve ağız bilgisinin içeriğini anlar; Türkiye Türkçesinin ağızlarına ait metinleri inceler. | ||||||
| 10 | Gerekli metot, yöntem ve teknikleri öğrenerek halk bilimi alanında araştırma ve derleme yapabilir | ||||||
| 11 | Türk Dili ve Edebiyatı alanında akademik düzeyde araştırma ve çalışma yapabilmenin temel bilgi ve becerilerine sahip olur. | X | |||||
| 12 | Türk Dili ve Edebiyatı Programında edindiği bilgi ve teorileri; eğitim-öğretim, araştırma ve kamusal hizmet alanlarında kullanır ve uygular. | X | |||||
| 13 | Yaşam boyu öğrenmenin gerekliliği bilincini ve bunu gerçekleştirmeye dönük becerileri edinir. | X | |||||
| 14 | Türk Dili ve Edebiyatı alanında mesleki sorumluluk ve ahlaki değerleri gözetir. | X | |||||
| Değerlendirme Sistemi | |
|---|---|
| Yarıyıl Çalışmaları | Katkı Oranı |
| 1. Ara Sınav | 70 |
| 1. Kısa Sınav | 10 |
| 2. Kısa Sınav | 10 |
| 1. Ödev | 10 |
| Toplam | 100 |
| 1. Yıl İçinin Başarıya | 40 |
| 1. Final | 60 |
| Toplam | 100 |
| AKTS - İş Yükü Etkinlik | Sayı | Süre (Saat) | Toplam İş Yükü (Saat) |
|---|---|---|---|
| Ders Süresi (Sınav haftası dahildir: 16x toplam ders saati) | 16 | 3 | 48 |
| Sınıf Dışı Ders Çalışma Süresi(Ön çalışma, pekiştirme) | 16 | 4 | 64 |
| Ara Sınav | 1 | 1 | 1 |
| Ödev | 1 | 3 | 3 |
| Performans Görevi (Laboratuvar) | 1 | 3 | 3 |
| Final | 1 | 4 | 4 |
| Toplam İş Yükü | 123 | ||
| Toplam İş Yükü / 25 (Saat) | 4,92 | ||
| Dersin AKTS Kredisi | 5 | ||